YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/4586
KARAR NO : 2014/12204
KARAR TARİHİ : 02.06.2014
MAHKEMESİ : Antalya 4. İş Mahkemesi
TARİHİ : 30/12/2013
NUMARASI : 2011/316-2013/652
Davacılar murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacılar ve davalılardan A.. A.., M.. Ş.., E.. A.. ve B.. Ö.. vekillerince temyiz edilmesi ve davacılar vekili tarafından duruşma talep edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan ve temyiz konusu hükme ilişkin dava, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hallerden hiçbirine uymadığından Yargıtay incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere ve temyiz nedenlerine göre davalılar A.. Tur.İnş.Teks.Sey.Acentası Sig.Ar.Gıd.Tic.San.A.Ş, Euro Sig.A.Ş, M. Taşımacılık İnş.Oto. Org.Tur.Pet.Tic.ve San.Ltd.Şti. ve B.. Ö.. vekillerinin tüm, davacılar vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, 07.10.2010 tarihinde vuku bulan trafik-iş kazasında vefat eden sigortalı M.. G..’in hak sahiplerinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, davalı M. Taşımacılık Şirketi yönünden maddi ve manevi tazminat davalarının reddine, davacı anne Zülbiye’nin açtığı maddi tazminat davasının bu dosyadan tefrikine, davacı baba Niyazi’nin açtığı maddi tazminat davasının reddine, davacılar Emine ve Ravza’nın diğer davalılar alayhine açtığı maddi tazminat davalarının kabulü ile; davacı Emine için 7.582,33 TL maddi tazminatın, davacı Ravza için 13529,27 TL maddi tazminatın sigorta şirketinin sorumluluğu poliçe limiti dahilinde olmak üzere, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, tazminatlara sigorta şirketi yönünden dava
tarihinden itibaren diğer davalılar yönünden olay tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, Manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile, davacı Emine ve Ravza için 25.000,00’er TL, Zülbiye ve Niyazi için 10.000,00’er TL ve Serdal, Adem, Erdal ve Nurettin için 5.000,00’er TL manevi tazminatın Melas şirketi ve sigorta şirketi dışındaki davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
Dosyada öncelikle uyuşmazlığa ilişkin hukuki kavram ve kurumlar ile ilgili mevzuatın irdelenmesinde yarar vardır: Bu kapsamda işleten ve araç işleticisinin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibinin hukuki sorumluluğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu (KTK)’nun 85. maddesinde düzenlenmiştir.
“İşleten ve Araç İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin Hukuki Sorumluluğu” başlıklı söz konusu maddenin 1. fıkrasında; “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.” hükmü, aynı maddesinin son fıkrasında “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.”hükmü yer almaktadır.
Bu düzenlemenin hukuki nitelik bakımından hangi sorumluluğa ilişkin bulunduğuna gelince; Özellikle endüstri devrimiyle birlikte ortaya çıkan teknik buluşlar ve makineleşme zarar tehlikesini arttırmış ve artan bu zarar tehlikesini önlemek için kusura dayanan sorumluluğun her zaman yeterli olmayacağı öngörülerek tehlikeli faaliyette bulunanların sebep oldukları zararları gidermesi kabul edilmiştir (Fikret Eren, Borçlar Hukuku, 9. Bası, s. 449 vd.).
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluk bir kusur sorumluluğu olmayıp, sebep sorumluluğu olduğu; böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu, öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (Fikret Eren, a.g.e., s. 631 vd.; Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku, Genişletilmiş 10. Baskı, s. 264 vd).
2918 sayılı KTK’nun 86. maddesinde ise, bu Kanunun 85. maddesinde düzenlenen sorumluluktan kurtulma ve sorumluluğu azaltma koşullarına yer verilmiştir.
Bu düzenlemelere göre, araç işleteni veya araç işleteninin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulabilecek; sorumluluktan kurtulamayan işleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi ise kazanın oluşunda zarar görenin kusurunun bulunduğunu ispat ederse, hakim, durum ve şartlara göre tazminat miktarını indirebilecektir.
Burada kanun koyucu zarar görenin kusuru nispetinde indirim yapılabileceğini öngörmüş ve indirimi zorunlu tutmayarak hakimin taktirine bırakmıştır. Uygulama ve öğretide de bu husus kabul edilmektedir (S. Ünan, “Ergün A. Ç.ve R. K.’e 50. Birlikte Çalışma Yılı Armağanı 2007”, s. 1180). Kanun koyucu, açıklanan düzenlemeler yanında 2918 sayılı KTK’nun 91. maddesiyle de; işletenin aynı Kanunun 85. maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası (Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası) yaptırma zorunluluğunu getirmiştir.
Bu açıklamalar sonrasında somut olayda, kazaya karışan ve davalı B.. Ö..’e ait olduğu anlaşılan otobüsün diğer davalı M. Taşımacılık İnş.Oto. Org.Tur.Pet.Tic.ve San.Ltd.Şti’nin yetki belgesi ile işletildiğinin anlaşılmasına göre bu davalı şirketin anılan otobüsün işleteni olduğu açıktır. Hal böyle olunca M. Taşımacılık İnş.Oto. Org.Tur.Pet.Tic.ve San.Ltd.Şti’nin hüküm altına alınan tazminatlardan 07.10.2010 tarihli trafik-iş kazasında kusuru bulunmasa dahi sorumlu olduğu hususu göz ardı edilerek neticeye varılması doğru olmamıştır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacılar vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davalılara yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, 02.06.2014 gününde oy birliğiyle karar verildi.