YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/2391
KARAR NO : 2014/7784
KARAR TARİHİ : 14.04.2014
MAHKEMESİ : Ankara 19. İş Mahkemesi
TARİHİ : 08/10/2013
NUMARASI : 2013/137-2013/876
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01/10/2008 tarihinden önceki daimi geçici kadro ile geçen sigorta primi ödenmiş çalışma sürelerine Yasa’da belirtilen miktar kadar itibari hizmetten yararlandırılması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine
2-) Dava; davacının 25/10/2000-01/10/2008 tarihleri arası ait itibari hizmet süresinin tespiti ve bu sürelerin sigortalılık süresine eklenmesi istemine ilişkindir.
Dairemizin 14/11/2012 tarih ve 2012/16716 -19931 E.K. Sayılı bozma ilamı üzerine;
Mahkemece; davanın kısmen kabulüyle,
a-) davacının Eskişehir Makine Fabrikasında çalışmış olduğu süre ile ilgili olarak talebinin reddine,
b-) davacının Kırşehir Şeker Fabrikasında çalışmış olduğu 26/09/2003-18/12/2003 arası 83 günlük, 20/09/2004-14/12/2004 arası 85 günlük, 19/09/2005-30/12/2005 arası 102 günlük, 02/10/2006-17/12/2006 arası 76 günlük , 28/09/2007-26/11/2007 arası 59 günlük çalışmasının 506 Sayılı Kanunun Ek 5. Maddesi kapsamında kaldığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4-a bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin olduğu ancak, geçiş hükümlerini içeren aynı Yasa’nın Geçici 7. maddesi hükmünde “bu Kanun’un yürürlük tarihine kadar 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı, 02.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17.10.1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17.10.1983 tarihli ve 2926 sayılı, 08.06.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunlar ile 17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine göre sandıklara tâbi sigortalılık başlangıçları ile hizmet süreleri, fiilî hizmet süresi zammı, itibarî hizmet süreleri, borçlandırılan ve ihya edilen süreler ve sigortalılık süreleri tabi oldukları Kanun hükümlerine göre değerlendirilirler.” hükmü ve genel olarak yasaların geriye yürümemesi (geçmişe etkili olmaması) kuralı karşısında davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasa’nın Ek 5. maddesidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı adına 25/10/2000-15/05/2003 tarihleri arası Eskişehir Makine Fabrikasından, 15/05/2003-2008/10. aylar arası Kırşehir Şeker Fabrikalarından bildirim yapıldığı, bozma öncesi Kırşehir Şeker Fabrikasında, bozma sonrası Eskişehir Makine Fabrikasında keşif yapılıp bilirkişi raporları alındığı, her iki bilirkişi raporundada davacının olumsuz sağlık koşullarına maruz kaldığını ve itibari hizmet sürelerinden faydalanması gerektiği kanaatinin belirtildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık; davacının 506 sayılı Yasa’nın Ek-5. maddesinde yer alan itibari hizmet süresinden yararlanıp yararlanmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda;
1-) Bilirkişi heyetinden bozma kararı doğrultusunda alınan raporda, davacının olumsuz koşullardan etkilendiği ve itibari hizmet süresinden faydalanması kanaatinin belirtildiği, her ne kadar mahkeme bilirkişi raporuyla bağlı değil ise de, taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu olay teknik bilgiyi gerektiren bir husustur. Dolayısıyla gerektiğinde yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılmadan,
2-) Öte yandan hüküm altına alınan dönemler itibari hizmet süreleri olmayıp kampanya dönemi süreleridir. 506 sayılı Yasa’nın Ek-5. Maddesine göre itibari hizmet süresi işveren tarafından Kuruma bildirilen sigortalı çalışma gün sayısı üzerinden hesaplanır. Sigorta yılı 360 gün olup fiilen çalışılmış güne eklenecek itibari hizmet günü sayısının bulunmasında (Çalışılan gün sayısı x 0,25) formülü uygulanır. Dolayısıyla davacının çalıştığını gösteren ve hizmet döküm cetvelinde yer alan süreler nazara alınıp hesaplama yapılmadan kampanya dönemi diye adlandırılan süreler esas alınarak sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ile davalılardan Şeker Fabrikası AŞ. Genem Müdürlüğü’ne iadesine, 14/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.