YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/21523
KARAR NO : 2015/16588
KARAR TARİHİ : 14.09.2015

MAHKEMESİ : Düzce İş Mahkemesi
TARİHİ : 17/07/2014
NUMARASI : 2013/251-2014/775

Davacı, 01/05/1976-01/11/1980 tarihleri arasında davalı Orman İdaresi nezdinde geçen hizmetlerinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacıların murisinin 01/05/1976 – 01/11/1980 tarihleri arasında davalı Orman İşletmesi Müdürlüğü nezdinde geçen hizmetlerinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacıların murisi Ömer Canbuoğlu’nun davalı Orman İşletmesi Müdürlüğü nezdinde bir hizmet akdine bağlı olarak asgari ücretle 01/05/1976-01/11/1980 tarihleri arasında toplam 1140 gün çalıştığının tespitine; fazlaya ilişkin süreler yönünden talebin reddine” karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; 02/05/1976 tarihli işe giriş bildirgesinin davalı Orman İdaresince düzenlenmiş olduğu, davacıların murisine ait hizmet cetvelinde 02/05/1976 tarihinden itibaren 1976/III. Dönem 46 gün, 1976/IV. Dönem 60 gün olmak üzere toplam 106 günlük hizmetinin davalı Orman İdaresince Kurum’a bildirilmiş olduğu, 1976-1980 yıllarına arası davalı Orman İdaresine ait dönem bordrolarının dosyaya sunulduğu, davacılar tarafından sunulan 1976 yılı Mayıs ayında 17 günlük, 1978 yılı Eylül ayında 28 günlük muris adına hizmetin bildirildiği, davalı idareye ait dönem bordrolarının dosyaya sunulduğu, yapılan zabıta araştırmaları neticesi Balıklı Şefliği Hizmet Binası’na komşu işyerinin bulunmadığının tutanağa bağlanmak suretiyle Mahkemeye bildirilmiş olduğu, davacı tanıkları ile bordrolu tanıkların dinlendiği, yargılama esnasında alınan bilirkişi raporunun dosyaya ibraz olunduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri Devlet Orman İşletme Müdürlüğü olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Kurum’a bildirilmeyen dönemlerdeki ücret belgeleri ve bu dönemde davacıya ücret ödenip ödenmediği, ödeme yapılmışsa kim tarafından ödendiğinin araştırılması gerekir. Öte yandan Kurum kayıtlarına intikal eden işe giriş bildirgesinin 02/05/1976 işe başlangıç tarihli olduğu anlaşılmakla Mahkemece 01/05/1976 tarihli işe giriş tarihinin esas alınarak sonuca gidilmiş olması ile 1976 yılı Mayıs ayı dönem bordrosunda 17 gün, 1978 Eylül ayı dönem bordrosunda 28 gün muris adına bildirilmiş hizmet var iken bu aylarda hizmetin neden eksik olarak Kurum’a bildirilmiş olduğu hususu araştırılmaksızın bu aylarda da 30 gün üzerinden davacının çalışmalarının kabul edilmiş olması hatalıdır.
Yapılacak iş, davalı Düzce Orman İşletme Müdürlüğü nezdindeki ihtilaflı döneme ait ücret tediye bordrolarının ve puantaj kayıtlarının tamamının aslını veya onaylı ve okunaklı örneklerini getirtmek, ücret ödeme bordrolarında davacılar murisinin imzasının bulunup bulunmadığını saptamak, davacılar murisinin işyeri özlük dosyasının eksiksiz ve onaylı bir örneğini işyerinden istemek, işveren kuruluşun yetkili şef, amir, müdür, muhasebe çalışanı gibi yetkili kişilerini dinlemek, davacılar murisinin dönem bordrolarındaki çalışmalarının dışındaki dönemde ücretini ne şekilde aldığını araştırmak, bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin belgeleri getirtmek, davacılar murisinin resmi kayıtlara geçmeyen dönemlerde çalıştığını ve ücretini aldığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak ve haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyor ise bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek, davacının çalışmasını somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra ve de yazılı belge olarak dosyaya sunulan 02/05/1976 tarihli işe giriş bildirgesi ile 1976/5.ay ile 1978/09. ay dönem bordrolarını da dikkate almak suretiyle toplanan delillerin sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan O.. M..’ne iadesine, 14/09/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.