YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/19294
KARAR NO : 2014/21680
KARAR TARİHİ : 28.10.2014
MAHKEMESİ : Erzurum İş Mahkemesi
TARİHİ : 19/09/2013
NUMARASI : 2011/550-2013/501
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili ve Ö.. B.. tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 05/05/2011-09/12/2011 tarihleri arasında geçen ve kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 10/05/2011-28/11/2011 tarihleri arasında hizmet akdi ve 10/05/2011-10/07/2011 tarihleri arasında 750 Tlnet maaşla, kalan aylarda da aylık 1300 TL net maaşla çalıştığının ve bu çalışmalarının kuruma bildirilmediğinin tespitine karar verilmiş ise de gerek hizmet tespiti gerekse de prime esas kazanç tespiti yönünden bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Bu tür hizmet tespitine yönelik davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği, Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş ictihadı gereğidir. Yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olan bu tür davalarda çalışma olgusu hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlendikten sonra ücret konusu üzerinde durulmalı, tespiti istenilen sürenin evvelinde ve sonrasında beyyine başlangıcı sayılabilecek ödeme belgeleri ve sair bu nitelikte bir belge yoksa 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 200. maddesinde yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarında yazılı delil aranmalı, bu sınırlar altında kalan ücret alma iddialarında ücret miktarları tanıklardan sorulmalı, 506 sayılı Kanunun madde. 3 B ve D de olduğu gibi ücretin sigortalı sayılmanın koşulu olan durumlarda ücret alma olgusunun var olup olmadığı özellikle saptanmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı Ö. Yapı Koopetaratifi Başkanlığı’ nın kooperatif inşaatı işyerinin dönem bordrolarının getirtildiği, bordro tanıklarının dinlendiği, davacıya ait hizmet cetvelinin tetkikinde uyuşmazlık konusu dönemin kurumca kabul edildiğinin anlaşıldığı, ayrıca davacının dosya içerisinde ücret tediye belgelerinin bulunmadığı, mahkemenin emsal ücret araştırması yapmadan davalı işveren temsilcilerinin beyanları doğrultusunda davacının ücretini hükümdeki gibi kabul ettiği anlaşılmakta ise de davacının ücretinin yalnız başına davalı işveren beyanı ile tespiti yerinde olmadığından, davacının ücretinin yöntemince araştırılmadığı açıktır.
Mahkemece yapılacak iş; uyuşmazlık konusu dönemin davalı kurumca kabul edilip edilmediğini araştırmak, sonucuna göre davanın konusuz kalıp kalmadığını tespit etmek, ücrete ilişkin olarak da; davacının sigortalı sicil dosyası ile işyeri özlük dosyasını getirtmek, davalı işyerinin kooperatife ait olduğu gözetilerek kooperatife ait defter ve kayıtlar üzerinde inceleme yaptırmak, davacının mesleği, yaşı ve meslek kıdemi belirtilmek suretiyle dava konusu dönemde benzer işyerlerinde aynı ünvanla çalışan kişilerin emsal ücretlerini ilgili meslek kuruluşundan sormak, davacıya banka kanalıyla ücret ödemesi yapıldığı belirlenir ise banka kayıtlarını getirtmek ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Öte yandan, iki ayrı davalı bulunduğu halde yargılama gideri, eksik kalan harç ve vekalet ücretinin davalıdan alınmasına denilerek infazda tereddüt oluşturacak şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar Sosyal Güvenlik Kurumu ve Ö.Yapı Koopetaratifi Başkanlığı’ nın bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Ö.. B..’na iadesine, 28/10/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.