YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/19084
KARAR NO : 2014/21726
KARAR TARİHİ : 28.10.2014
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 9. İş Mahkemesi
TARİHİ : 23/10/2012
NUMARASI : 2008/747-2012/902
Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerlerinde geçen çalışmalarının ve almakta olduğu maaşının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava; davacının davalı işyerlerinde 25.11.2005 – 04.03.2008 tarihleri arasında geçen çalışmalarının ve prime esas kazançlarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece; davacının 01.12.2005 – 31.12.2005 tarihleri arasında 30 gün, 01.01.2006 – 08.08.2006 tarihleri arasında 218 gün davalılardan E.. A.. yanında sigortalı olarak çalıştığının ve 31.12.2005-30.07.2006 tarihleri arası prime esas kazancın net 500,00 TL, 01.08.2006-30.03.2007 tarihleri arasında prime esas kazancın net 600,00 TL, 01.04.2007-04.03.2008 tarihleri arasında prime esas kazancın net 700,00 TL ücret, 100,00 TL yol gideri olduğunun tespitine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; sekreter olarak çalıştığını beyan eden davacı adına davalılar tarafından düzenlenmiş işe giriş bildirgesi bulunmadığı, davacının 2005/11 – 2006/2 tarihleri arası isteğe bağlı sigortalı olduğu, 08.08.2006 – 30.06.2008 tarihleri arasında da dava dışı Net Stüdyo isimli işyerinden çalışmalarının bildirildiği, dosyada sadece davadışı N. S. isimli işyerinin 2005/11 – 2008/6 tarihleri arasına ait dönem bordrolarının bulunduğu, ücret bordrolarının mevcut olmadığı, dava dışı N.S. isimli işyerinin 28.09.1999 tarihinden, davalı N. Müz. Rek.Yay. Hiz. Dış Tic. Ltd. Şti.’nin ise 03.05.2008 tarihinden beri 506 sayılı Yasa kapsamında bulundukları, yapılan emsal ücret araştırmasında İstanbul Ticaret Odası’nın; davacının durumunda birinin 04.03.2008 tarihi itibari ile alabileceği aylık ücretin 608,40 TL brüt ücretin, asgari ücretin %10 fazlası olan 669,24 TL olduğunu ve bu ücrete 110,00 TL yol ve 120 TL yemek ücreti ilave edileceğini bildirdiği, davacının maaş hesabına 2006/1 ve 3. ayda – 200,00 TL, 2006/2. ayda – 300,00 TL, 2006/5.ayda 550,00 TL, 2006/7.ayda 685 TL, 2006/8-12 arası 700,00 TL, 2007/1. ayda 1.000,00 TL, 2007/2. ayda 700,00 TL, 2007/3. ayda 725,00 TL, 2007/4. ayda 1.600,00 TL 2007/6. ayda 800,00 TL, 2007/7. ayda 800,00 TL gibi 2008/2. aya kadar ( 900,00 TL ) ücret
ödemesi bulunduğu, davalı N. Müz. Rek.Yay. Hiz. Dış Tic. Ltd. Şti.’nin ortaklarının M. Ç. ve S. Ü., dava dışı N. S.’nun yöneticisinin davalı E.. A.. olduğu, davacının maaş hesabında görülen ödemelerin bazen davalılar adına, bazen dosyadan şirket ortağı olduğu anlaşılan kişiler adına, bazen de şirket adına yapıldığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Öte yandan, 506 sayılı Yasa’nın 77. maddesinde prime esas gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Gerçek ücretin işçinin yaşı, kıdemi, meslek durumu dikkate alınarak, emsal işi yapan işçilerin aldığı ücret göz önünde tutularak belirlenmesi gerektiği Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Somut olayda; her ne kadar davacının hizmet talep ettiği dönemde dosyada mevcut hesap dökümlerinden hizmet aktine dayalı çalışması bulunduğu anlaşılmakta ise de; bu çalışmanın hangi işveren yanında geçtiği hiçbir tereddüte mahal vermeyecek derecede ortaya konulmadan çalışmaların E.. A.. yanında geçtiğinin kabulü, ayrıca E.. A..’nun davacının çalıştığını iddia ettiği şirketin ortağı olduğu, bu itibarla şirketin varlığı halinde ortağa husumet düşmeyeceği göz ardı edilerek ve prime esas aylık kazancın tek kalem olarak tespit edilmesi gerektiği göz ardı edilerek yol gideri de ayrıca belirtilerek sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; davacı tarafça iddia edildiği gibi, davalı N. Müz. Rek.Yay. Hiz. Dış Tic. Ltd. Şti. ve dava dışı N. S. şirketlerinin unvan değişikliği veya devir yapıp yapmadıklarını, ayrıca bu şirketler arasında organik bağ bulunup bulunmadığını araştırmak, bu şirketlerin davacının talep ettiği döneme ait dönem bordrolarını dosya arasına alarak re’sen tespit edilecek bordro tanıklarını dinlemek, bu itibarla davacının çalışmasının nerede geçtiğini, dolayısıyla gerçek işvereni hiçbir tereddüte mahal bırakmayacak derecede ortaya koymak, ayrıca; prime esas kazançların tek kalem halinde tespit edileceğini de göz önünde bulundurarak varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.10.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.