YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/19002
KARAR NO : 2014/23586
KARAR TARİHİ : 11.11.2014
MAHKEMESİ : Trabzon 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 08/07/2014
NUMARASI : 2014/242-2014/346
Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, yetkisizliğine karar vermiştir.
Hükmün davacılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava iş kazası sonucu ölüm nedeniyle hak sahiplerinin maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece yetkinin kamu düzenine ilişkin olduğu, davalı şirketlerin adreslerinin Trabzon yargı çevresi dışında bulunduğu, davalılar bakımından ortak yetkili mahkemenin haksız fiilin meydana geldiği yer olan İspir olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmiş ve bu karar süresinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davalılardan E..…AŞ tarafından davalılar Y.. T..….Ltd Şti, Ö..F Y..…Ltd Şti, Elektromekanik… AŞ adi ortaklığına verilen HES ve relokasyon yolları yapım işinde, adi ortaklık tarafından yarma kazılarının yapımının verildiği U..….Ltd Şti’nin işçisi olarak çalışırken öldüğü uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık, yetkili mahkemenin belirlenmesinde noktasında toplanmaktadır. Bu yönüyle davanın yasal dayanağı, belirgin olarak 5521 sayılı yasanın 5.maddesidir. Anılan maddeye göre; İş Mahkemelerinde açılacak her dava açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz. Maddenin açık hükmüne göre davacının iki seçimlik hakkı vardır. Birincisi, davalıların Türk Medeni kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde, diğeri de işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede dava açmasıdır. Öngörülen bu düzenleme kamu düzenine ait bir yetki kuralı olup, emredici kural olduğundan bu iki mahkeme dışında başka bir mahkemenin sözleşme ile yetkili bulunması imkânı yoktur. Diğer taraftan yetkinin kamu düzenine ait olduğu hallerde yetki itirazı ilk itiraz değildir. Taraflar her zaman bu itirazda bulunabilecekleri gibi mahkemede her zaman kendiliğinden yetkili olup olmadığını inceler.
Öte yandan, 5521 sayılı yasanın 15.maddesinde “Bu Kanunda sarahat bulunmayan hallerde HUMK’nun (Artık HMK’nun) hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiş olup, HUMK’nun 9/2 (HMK 7/1) maddesine göre, davalı birden fazla ise, davanın bunlardan birinin ikametgâhının bulunduğu mahkemede de açılabilmesi mümkündür.
Davalılar tüzel kişilik olup tüzel kişilere karşı açılacak davalarda yetkili mahkeme tüzel kişinin ikametgâhının (Merkezinin) bulunduğu yer mahkemesidir. Somut olayda davalılardan ÖDF Y.. …. Ltd Şti’nin ticaret sicilinde kayıtlı bulunduğu adresin Trabzon’da bulunduğu dosya içerisindeki sicil kaydından bellidir. Hal böyle olunca, davanın davalılardan birinin ikametgâhı mahkemesi olduğu anlaşılan Trabzon İş Mahkemesinin 5521 sayılı Yasanın 5.maddesi gereğince yetkili olduğu açık-seçiktir.
Mahkemece, Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yetki konusunda 5521 sayılı Yasa’nın 5.maddesinde özel usul hükmü bulunduğu ve özel usul hükmü varken olayda uygulama olanağı bulunmayan HUMK.’nun 9/2.maddesindeki davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan bir mahkemenin belli edilmesi hükmüne dayanılarak yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacılar vekilinin bu yönü amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılara iadesine
11.11.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.