YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/17549
KARAR NO : 2014/22657
KARAR TARİHİ : 04.11.2014
MAHKEMESİ : Antalya 4. İş Mahkemesi
TARİHİ : 09/05/2013
NUMARASI : 2009/666-2013/253
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01/01/2004-30/04/2009 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava; davacının davalı işyerinde 01.01.2004 – 30.04.2009 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının davalı işyerinde 01.01.2004 – 29.04.2009 tarihleri arasında Kurum kayıtlarına geçen çalışmaları dışında asgari ücret ve hizmet akdine dayalı olarak 404 gün daha çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı işyerinde otobüs şoförü olarak çalıştığını beyan eden davacı adına 03.03.2006 ve 13.11.2008 tarihlerinde işe giriş bildirgesi düzenlendiği, davacının davalı işyerinde geçen 01.06.2004 – 30.11.2005, 03.03.2006 – 20.08.2008 ve 13.11.2008 – 29.04.2009 tarihleri arasındaki çalışmalarının davalı Kurum’a bildirildiği, davacı vekilinin delil olarak davalı şirket adına alınan yakıtlara ilişkin 22.09.2008, 25.09,2008, 27.10.2008, 06.11.2008 tarihli belgeler ile üzerinde davacının adı yazan ve ….. ile …. plakalı araçlara ait takograf kayıtlarını sunduğu, bunların üzerine el ile davacının adının yazılmış olduğu, davalı tarafın bu belgelerin herhangi bir yerde hazırlanabileceğine dair itirazda bulunduğu, mahkeme belgeler üzerinde inceleme yaptırılmadığı, davacı ile davalı şirket arasında imzalanan 13.11.2008 tarihli belirsiz süreli hizmet akti bulunduğu, buna göre davacının …. plakalı araç ile çalışacağının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık; somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
506 sayılı Yasanın 79/10. maddesinde bu tür hizmet tespit davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması salt bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması koşuluyla, bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken komşu işyerleri kayıtlı çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 10.11.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Somut olayda belirtilen şekilde araştırma yapılmadan sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; dosyada mevcut dönem bordrolarından özellikle davacının hizmet cetvelinde çalışması bulunmayan dönemlerdeki çalışmaları kayıtlara geçmiş bordro tanıkları arasından re’sen seçilecek kişileri dinlemek, zabıta marifeti ile veya davalı Kurum’dan sorarak, davacının talep ettiği dönemdeki komşu işyeri sahipleri ile bu işyerlerindeki çalışmaları kayıtlara geçmiş çalışanları tespit ederek dinlemek, davacının çalıştığını iddia araçların davalı işverene ait olup olmadığını, hangi tarihte edinildiğini, hangi tarihten beri ticari faaliyette kullanıldığını belirlemek, davacının söz konusu araçları kullanmaya elverişli sürücü belgesi bulunup bulunmadığını araştırmak, davacının talep ettiği dönemde davalı şirkete ait araçlar ile hakkında tanzim edilen trafik para cezası bulunup bulunmadığını araştırmak, takograf kayıtlarını getirtmek, davacı vekili olarak sunulan ve davalı tarafça itiraz edilen yakıt alma belgeleri ile takograf kayıtlarının gerçeğe uygun olup olmadığını belirlemek ve toplanan deliller ışığında varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan … Turizm Taşımacılık Ve Ticaret Ltd.Şti.’ne iadesine, 04/11/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.