YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/13558
KARAR NO : 2014/18550
KARAR TARİHİ : 25.09.2014

MAHKEMESİ : Diyarbakır 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 20/06/2013
NUMARASI : 2010/721-2013/502

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine, işçilik alacaklarının tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının 1.1.2007-1.9.2010 tarihleri arasında geçen ve Kuruma eksik bildirilen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda taraf teşkilinin sağlanıp sağlanmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 2007/1-31.12.2007 tarihleri arasında 1028571 sicil nolu dava dışı D.. Restorant isimli işyerinde,29.6.2007-31.7.2008 tarihleri arasında 1029501 sicil numaralı G.. Gazeteciler Cemiyeti -F.. B.. unvanlı işyerinde, 1.8.2007-3.5.2008 tarihleri arasında davadışı 1031444 sicil nolu G.. Gazeteciler Cemiyeti -A.. A..’ye ait ,9.7.2008-15.7.2008 tarihleri arasında davadışı 1019114 sicil nolu A.. K.. Gıda ünvanlı işyerinde,2008/8-15.9.2008 tarihleri arasında dava dışı İ..Güv.Hiz.San.Tic.Ltd.ştinde ,26.2.2009-7.4.2009 tarihleri arasında davadışı 1033304 sicil numaralı işyerinde,17.8.2009-30.10.2009 tarihleri arasında davadışı 1034962 sicil numaralı S.S F.. Konut Yapı Koop Başkanlığına ait işyerinde,31.10.1009- tarihinden itibaren 1 gün 1037892 sicil numaralı G.. Gazeteciler Cemiyeti -A.. A..’ye ait Lokal işletmeciliği işyerinde,4.3.2010-28.5.2010 tarihleri arasında 1037892 sicil numaralı G.. Gazeteciler Cemiyeti -A.. A..’ye ait Lokal işletmeciliği işyerinde,24.6.2010-4.8.2010 tarihleri arasında davadışı 1039773 sicil numaralı D.. İnşaat Taahhüt Tic..şirketinde sigortalı hizmetlerinin bulunduğu,tespite konu dönemde başka yerde çalışmasının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; G.. Gazeteciler Cemiyeti Lokal işletmeciliğinin hangi dönemde kim tarafından işletildiğini belirleyip ,işleten(ler)i davaya taraf olarak dahil etmek için davacıya önel vermek, işverenin Kurumda bulunan tespite konu dönemi kapsayan dönem bordrolarını celbederek, tespiti istenen dönemde çalışması bulunan diğer bordro tanıklarının adresini Sosyal Güvenlik Kurumu ve zabıta marifetiyle araştırıp, tespit ederek bu tanıkları dinlemek, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği taktirde, SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek,tespite konu dönemdeki diğer sigortalı çalışmalarını dışlayıp ,gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, sair yönler incelenmeksizin davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan G.. L..’ne iadesine, 25/09/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.