YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/12509
KARAR NO : 2014/26727
KARAR TARİHİ : 09.12.2014
MAHKEMESİ : Adana 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 07/04/2014
NUMARASI : 2012/271-2014/215
Davacı murisinin, tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu sürelerin tespitine, 23/06/2011 tarihini takip eden aybaşından itibaren ölüm aylığı almaya hak kazandığına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun, aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının murisinin Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu sürelerin tespiti ile kendisine 23/06/2011 ödeme tarihini takip eden aybaşından itibaren ölüm aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının mütevvefa eşi D. M. D.’e ait 2926 sayılı Yasaya tabi hizmet sürelerini 5510 sayılı Yasanın Geçici 17. maddesi uyarınca, yaptığı ihya işleminin ve prim ödemesinin geçerli olduğunun tespitine, davacıya tahsis talep tarihini takip eden aybaşı tarihi olan 01/07/2011 tarihinden itibaren eşi D. M. D.’den dolayı ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 31/05/2011 tarihli başvurusu üzerine eşi D. M. D.’in prim kesintisi nedeniyle 01/10/1997-03/09/2003 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği ancak davacı tarafından sunulan müstahsil makbuzlarının karşılığı olmadığı gerekçesiyle davacının murisinin sigortalılığının iptal edildiği, davacının 14/07/2011 tarihinde ölüm aylığı talebinde bulunduğu, dosya kaosamındaki Toprak Mahsülleri Ofisine ait müstahsil makbuzlarından prim kesintisi yapılıp yapılmadığının okunamadığı anlaşılmaktadır.
Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
İlk prim kesintisini izleyen yıllarda prim kesintisi veya ürün tesliminin gerçekleştiğinin belirlendiği durumlarda, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davasında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması, davanın kabulü için yeterli değildir. Tarımsal faaliyetin sürdüğünün, faaliyete ilişkin olarak hangi tarımsal ürünlerin üretildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir. Prim tevkifatı ve ürün tesliminin, iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde de, tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilebilir.
Somut olayda, davacının murisinin prim kesintisi bulunup bulunmadığı araştırılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davacının murisinin prim kesintisi bulunup bulunmadığını araştırmak ve bunlara ilişkin belgeleri getirtmek, bulunmaması halinde davanın reddine karar vermek, bulunması halinde ise, yukarıda anlatılan ilkeler ışığında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu süreleri tespit etmek ve tespit edilen süreler göre ölüm aylığı şartlarının oluşup oluşmadığını belirlemekten ibarettir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 09/12/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.