YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/11784
KARAR NO : 2014/26374
KARAR TARİHİ : 04.12.2014
MAHKEMESİ : Trabzon 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 15/07/2013
NUMARASI : 2011/425-2013/777
Davacı, Türk Alman Sosyal Güvenlik sözleşmesi gereği Almanya’da çalıştığı dönmelerin dikkate alınarak, yurtdışı borçlanma hesaplanamsının 1972 yılı itibariyle düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2) Dava, davacının yurtdışı borçlanmasının Kuruma başvurduğu tarihten geriye doğru hesap edilerek maaşının eksik hesaplanmasına neden olunduğu,yaşlılık aylığının Almanya’da çalışmaya başladığı 1972 tarihi itibariyle yapılması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
3201 sayılı Kanun’un 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun ile değişik 5.maddesinin son fıkrasında “Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz.” hükmü bulunmakta ise de 02.11.1984 tarihinde imzalanan ve 05.12.1984 tarihli 3241 sayılı Kanunla onaylanıp 01.04.1987 tarihinde yürürlüğe giren ve Anayasa’nın 90.maddesi uyarınca yöntemine göre yürürlüğe girmiş uluslararası sözleşme olarak 3201 sayılı Kanunun 5.maddesinden önce uygulanma önceliğine sahip bulunan 30 Nisan 1964 tarihli Türk Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Ek Sözleşmenin 29.maddesinin 4.bendi hükmü uyarınca yurtdışında ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen hizmetlerinin borçlandırılarak ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına malullük, yaşlılık ve ölüm (uzun vadeli sigorta kolları) hallerinde Türkiye’de geçmiş hizmet gibi değerlendirilmesini sağlamak amacıyla yürürlüğe giren 30.05.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun ile 08.05.1985 tarih ve 3201 sayılı Kanun’ların kendilerinden önce yürürlüğe giren uluslararası sözleşmeler ile yabancı bir ülkede çalışan Türk vatandaşlarına tanınan sosyal güvenlik haklarını koşula bağlaması, ortadan kaldırması veya sınırlaması da Anayasa’nın 90.maddesinin açık hükmü karşısında mümkün değildir.
Somut olayda, davacının 31.12.1993-31.12.2003 tarihleri arasındaki yurtdışı hizmetini borçlanmayı talep ettiği, Kurumun 15.02.1998-31.12.2003 tarihleri arasındaki dönemi kabul ederek 2117 günü borçlandırdığı, 02.11.2010 tarihli tahsis talebine istinaden 01.12.2010 tarihinden itibaren davacıya yaşlılık aylığı bağlandığı, ilk aylığın 723,75 TL olduğu anlaşılmıştır.Buna göre davacının yurtdışı hizmetinin 05.12.1972-31.12.2003 tarihleri arası olduğu göz önüne alınıp, davacının talebine göre 31.12.1993 tarihinden itibaren 2117 günün hizmetinden sayılarak yaşlılık aylığının belirlenmesi gerekirken bu yönde araştırma yapmadan yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
04.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.