YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/11511
KARAR NO : 2014/27543
KARAR TARİHİ : 18.12.2014
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 2. İş Mahkemesi
TARİHİ : 13/02/2014
NUMARASI : 2012/517-2014/69
Davacı, asgari işcilik oranının tespitine, işin yürütümü için ödenmesi gereken işcilik primi tutarının tespit edilerek oran üzerinden hesaplanmasına, işin geçici kabul tarihinden sonraki dönemde işin fiilen ve kesin olarak bitirildiği 31/01/2007 tarihine kadar olan süre içerisinde dosyaya bildirilen işçilerinde asgari işçilik hesaplanmasına dahil edilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1.Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere ve bozma ilamına uygun karar verilmesine göre davacının ve davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Dava, davacı şirket tarafından taahhüt ve ikmal edilen “Tem Otoyolu Formula 1 Yarış Pisti Bağlantı Yolları ve Sanat Yapıları İnşaatı” işi için davalı Kurumca belirlenen asgari işçilik oranının iptali, bu işe dair uygulanması gereken asgari işçilik oranının tespiti ile yapılan işin ihale makamı tarafından geçici kabulünden sonra kesin kabulüne kadar geçen sürede davacı tarafından bildirilen işçiliklerin de asgari işçilik hesabına dahil edilmesi istemlerine ilişkindir.
Mahkemenin, davanın kabulüne dair kararının Dairemizin 02.04.2012 tarih ve 2010/10259 E. 2012/5019 K. Sayılı kararı ile bozulması üzerine uyma kararı verilerek yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü ile davacı şirket tarafından 28/07/2005-31/01/2007 tarihleri arasında yapılıp bitirilen ve Pendik Sosyal Güvenlik Merkezinde 4.4003.08.08.1080585.034.32 sayılı dosyada işlem gören ihale konusu “Tem Otoyolu Formula-1 Yarış Pisti Bağlantı Yolları İle Sanat Yapıları İnşat İşi” için yapılan işin tutarının 38012585,50 TL olduğuna, toplam işçilik miktarının 1781680,85 TL olduğuna, uygulanması gerekli asgari işçilik oranının ise %4,69 olarak alınması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından ihale yoluyla yaptırılan “TEM Otoyolu Formula-1 Yarış Pisti Bağlantı Yolları ile Sanat Yapıları İnşaatı” işini yüklenen davacı şirketin işyerini “4.4003.08.08.1080585.034.32” sicilde tescil ettirerek işin yapımına 28.07.2005 tarihinde başladığı, geçici kabulün 06.06.2006 tarihinde yapıldığı ancak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığının 28.08.2008 tarihli yazısına göre bu işyerinde 31.01.2007 tarihine kadar işçi çalıştığı, davacı şirketin 01.09.2008 tarihinde teftiş (inceleme) talep etmesi üzerine Kurumun Pendik SGM’nin 22.09.2008 tarih ve 101296 sayılı yazısı ile TC SGK Rehberlik ve Teftiş İstanbul 1 No’lu Grup Başkanlığı’ndan inceleme talep edildiği, Kurumun 03.12.2009 tarih ve 15.727.480 sayılı yazısı ile Teftiş Kuruluna intikal ettirildiği, Kurumun 337.698,73 TL prim ve 312.069,38 TL gecikme zammı (30.04.2010 tarihi itibariyle) olmak üzere toplam 649.768,11 TL’yi davacı şirketten talep ettiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Kurum belgelerinin bır kısmında istihkak tutarının 36.183.677,46 TL olarak kabul edildiği, bilirkişi raporlarında ise 38.012.585,50 TL olarak alındığı anlaşılmakla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Daire Başkanlığı Altyapı Hizmetleri Müdürlüğünden davacı şirkete TEM Otoyolu Formua-1 Yarış Pisti Bağlantı Yolları ile Sanat Yapıları İnşaatı işi (Sicil:4.4003.08.08.1080585.034.32) nedeniyle ödenen kesin istihkak tutarı sorularak alınacak yanıta göre bilirkişi kurulundan asgari işçilik oranına dair ek bilirkişi raporu alınması gerekirken istihkak (hakediş) tutarı kesin olarak belirlenmeden eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
3.Davacı şirketin 01.09.2008 tarihinde Kurumdan teftiş (inceleme) talep ettiği, Pendik SGM’nin 22.09.2008 tarih ve 101296 sayılı yazısı ile TC SGK Rehberlik ve Teftiş İstanbul 1 No’lu Grup Başkanlığı’ndan inceleme talep edildiği (03.12.2009 tarih ve 15.727.480 sayılı yazısı ile intikal) anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, dava konusu ihaleli iş nedeniyle Kurum müfettişince inceleme yapılıp yapılmadığını Kurumdan sormak, Kurum müfettişince inceleme yapılmış ise asgari işçilik inceleme raporunu tüm ekleri ile birlikte getirtmek, bu rapora dayalı re’sen prim tahakkuku işlemi sonucunda hesaplanan fark prim ve gecikme zammı borcunun işverene bildirilmesine dair Kurum yazısı ve tebliğ belgesini istemek, işverenin prim tahakkuku işlemine yönelik itiraz dilekçesini ve Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu kararı ile bu kararın tebliğ belgesini getirmekten ibarettir.
Mahkemece, Kurum müfettişince inceleme yapılıp yapılmadığı araştırılmadan ve taraflar arasındaki uyuşmazlık tam olarak belirlenmeden eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı biçimde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
4.Mahkeme kararında davacının “Yapılan işin ihale makamı tarafından geçici kabulünden sonra kesin kabulüne kadar geçen sürede davacı tarafından bildirilen işçiliklerin de asgari işçilik hesabına dahil edilmesi” istemi ile ilgili olarak açıkça bir karar verilmemiş ancak reddine de karar verilmediği gibi hükmün birinci bendinde “Davacı şirket tarafından 28/07/2005 – 31/01/2007 tarihleri arasında yapılıp birtirilen” ibaresi kullanılmak suretiyle dolaylı olarak işin bu tarihler arasında yapıldığı kabul edilmiştir.
Yasanın aradığı anlamda oluşturulacak kararların hüküm fıkralarının açık, anlaşılır, çelişkisiz, uygulanabilir olmasının gerekliliği kadar; kararın gerekçesinin de, sonucu ile tam bir uyum içinde, o davaya konu maddi olguların mahkemece nasıl nitelendirildiğini, kurulan hükmün hangi nedenlere ve hukuksal düzenlemelere dayandırıldığını ortaya koyacak; kısaca, maddi olgular ile hüküm arasındaki mantıksal bağlantıyı gösterecek nitelikte olması gerekir.
Somut olayda, mahkeme kararında davacının “Yapılan işin ihale makamı tarafından geçici kabulünden sonra kesin kabulüne kadar geçen sürede davacı tarafından bildirilen işçiliklerin de asgari işçilik hesabına dahil edilmesi” istemi ile ilgili olarak açıkça bir karar verilmediği gibi hüküm fıkrası da uygulanabilir değildir.
Yapılacak iş, Kurumdan “4.4003.08.08.1080585.034.32 sicil sayılı işyerinin yasa kapsamına alındığı tarih ile 31.01.2007 tarihleri arasında alt işverenler tarafından bildirilenler dahil sigorta primine esas kazanç (SPEK) miktarı sorularak asgari işçilik incelemesinde hesaba esas alınması gerekirken bu konuda açıkça bir hüküm kurulmaması usul ve yasaya aykırıdır.
O halde, davacı ve davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine
18.12.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.