YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/9891
KARAR NO : 2014/9312
KARAR TARİHİ : 29.04.2014
MAHKEMESİ : İstanbul 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 21/03/2013
NUMARASI : 2010/160-2013/129
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Davacı, davalı işyerlerinde 2004 yılı Kasım ayından 2005 yılı Nisan ayı dahil hizmet sürelerinin tespiti ile 2005 Mayıs ayından 2006 Ocak ayına kadarki asgari ücretten gösterilen çalışmalarının da aylık 2.100,00 TL net ücret üzerinden tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davacının davalı işyerinde 01.11.2004 – 31.12.2004 arası 60 gün günlük 14.80 TL, 01.01.2005 – 27.05.2005 arası 147 gün günlük 16.29 TL ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı işyerinde strateji planlama uzmanı olarak çalıştığını beyan eden davacı adına davalı işyerlerince düzenlenen işe giriş bildirgesi ve davalı Kurum’a bildirilen çalışma bulunmadığı, ancak Y. ve E.Rek. Ajans Hiz. Basım Yayın Tic. Ltd. Şti.’nce 27.05.2005 ( varide 26.05.2005 ) tarihli işe giriş bildirgesi düzenlendiği ve yine davacının 27.05.2005 – 31.01.2006 arasındaki çalışmalarının bu şirket tarafından davalı Kurum’a bildirildiği, dosyada davalı A. Reklam Matbaa Tanıtım ile Halkla İlişkiler işyerine ait dönem bordrolarının bulunmadığı, diğer davalı şirketin de 2004/11 – 2006/2. aylara ait dönem bordrolarının dosya arasında olduğu, davacının bildirilen hizmetlerinin bulunduğu döneme ait imzalı ücret bordrolarının mevcut olduğu, davalı Y.ve E. Rek. Ajans Hiz. Basım Yayın Tic. Ltd. Şti.’nin 19.09.2003 tarihinde 506 sayılı Yasa kapsamına alındığı, bordro tanıkları ve komşu işyeri tanıklarının dinlenilmediği, davalı işyerlerinde çalıştıklarını beyan eden davacı tanıklarının hizmet cetvellerinin de dosya arasına alınmadığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık; somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
506 sayılı Yasanın 79/10. maddesinde bu tür hizmet tespit davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında resmi belge ve yazılı delillerin bulunması sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması salt bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması koşuluyla, bordro tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken komşu işyerleri kayıtlı çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür. Kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527,30.6.1999 gün 1999/21-549-555,5.2.2003 gün 2003/21-35-64,15.10.2003 gün 2003/21-634-572,3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 10.11.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Somut olayda; davalı işyerleri arasında organik bağ bulunup bulunmadığı araştırılmadan, davalı işyerlerinde çalıştıkları ispatlanmayan davacı tanıklarının beyanları esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; ilgili ticaret sicil memurluğuna yazı yazılarak ve gerekli araştırmayı yaparak davalı şirketlerin ortakları belirlenip aralarında organik bağ bulunup bulunmadığını tespit etmek, davalı şirketler arasında organik bağ tespit edilemez ise davacının tek bir dava ile aralarında organik bağ bulunmayan birden fazla davalı aleyhine hizmet tespiti davası açamayacağı da gözetilerek davalılar yönünden davanın tefrikine karar vermek, ancak davalı şirketler arasında organik bağ tespit edilir ise davacı tarafından talep edilen dönemlere ilişkin her iki şirketin dönem bordrolarını dosya arasına alarak re’sen seçilecek bordro tanıklarını dinlemek, bordro tanıklarının beyanları yeterli görülmez ya da tespit edilemez ise dinlenilenler dışında davalı işyerlerine komşu işyeri sahipleri ile bu işyerlerinin kayıtlara geçmiş çalışanlarını tespit ederek dinlemek ve böylece davacının çalışmalarının hangi dönemde davalılardan hangisi yanında geçtiğini hiçbir tereddüte mahal bırakmayacak şekilde tespit ettikten sonra toplanan deliller ışığında varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Kabule göre de; davacı 2005 yılı Nisan ayı dahil olarak çalışmalarının tespitini talep etmişse de 27.05.2005 tarihine kadar olan çalışmaların tespitine karar verilmek sureti ile talebin aşılması isabetsiz olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan A.. İ.. ve Y.ve E. Reklam Ajans Hiz.Bas.Yay.Tic.Ltd.Şti.’ne iadesine 29/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.