YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/9642
KARAR NO : 2014/9784
KARAR TARİHİ : 05.05.2014
MAHKEMESİ : Mersin 4. İş Mahkemesi
TARİHİ : 05/03/2013
NUMARASI : 2012/42-2013/79
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 15/03/1989-05/08/2004 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum ve B. Dış Ticaret AŞ. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi .. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre temyiz eden davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının davalı işverenlere ait işyerinde 13/08/1989-05/08/2004 tarihleri arasında sürekli çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece yazılı olduğu şekilde istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Uyuşmazlık nitelikçe 506 sayılı Yasanın 79. maddesinden kaynaklanan davalı işyerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen hizmet süresinin tespitine ilişkindir. Bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, işin niteliği, sürekli veya sezonluk nitelikte olup olmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilir ise de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların, davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve uyuşmazlık konusu dönemi kapsar biçimde çalışmaları işverenin resmi kayıtlarına geçmiş bordro tanıkları ya da komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir.
Somut olayda; davacı adına talep edilen dönem içerisinde dava dışı M.N. Ve ortakları isimli işyerinden 01/04/1999 tarihli ve yine dava dışı İ.Group isimli işyerinden 14/11/1995 tarihli işe giriş bildirgelerinin verildiği, hizmet döküm cetvelinde 14/11/1995-05/11/1996 ve 01/04/1999-31/07/1999 tarihleri arası dava dışı bu işyerlerinden bildirim yapıldığı, dönem bordrolarının dosyaya celbedilmediği, duruşmada dinlenen bir kısım tanıklar davacının çalışmasının sürekli olmadığını, iş olduğu zaman çalıştıklarını, parça başı çalıştıklarını ifade ettikleri halde bu hususun hükümde nazara alınmadığı, çalışılan iş yerinin niteliğinin, özellikle davacı tarafından yapılan işin devamlılık arzeden bir iş olup olmadığının kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmediği dolayısıyla davacının çalışma olgusunun yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; öncelikle uyuşmazlık konusu dönemi kapsayacak şekilde dönem bordrolarını celbetmek, davacının yaptığı işin hamallık olduğu, davalılara ait işyerinin ise bakliyat işi yapan bir işyeri olduğu anlaşılmakla, işin süreklilik arz edip etmediğini hususunda mahallinde keşif yapılarak işyeri kapasitesi belirlenerek, hergün hamala ihtiyaç olup olmadığı davacıya her gün iş verilip verilmediği ödenen ücretler miktarı ve nasıl ödendiği (günlük, haftalık, aylık) hususlarını belirlemek, uyuşmazlık konusu dönemin tamamında çalışması bulunan bordro tanıkları resen tespit edilip dinlemek, gerekirse Sosyal Güvenlik Kurumu, belediye, vergi idaresi emniyet müdürlüğü gibi kamu kurumları aracılığıyla tespit edilecek komşu iş yerleri sahiplerinin veya çalışanlarının beyanlarına başvurmak, davacı adına işe giriş bildirgesi verilen ve bildirim yapılan işyerleri ile davalı işverenler arasında bağlantı bulunup bulunmadığını araştırmak ve davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgulara aykırı biçimde, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde temyiz eden davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden B.Dış Tic. AŞ.’ne iadesine, 05/05/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.