YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/8951
KARAR NO : 2014/8798
KARAR TARİHİ : 24.04.2014
MAHKEMESİ : Hassa Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
TARİHİ : 14/11/2012
NUMARASI : 2010/17-2012/491
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01/03/2005-01/07/2009 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Sosyal Güvenlik Kurumu ve Çevre Orman Bakanlığı’nın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan tüm temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 1.3.2005-1.7.2009 tarihleri arasında davalı işverenlere ait işyerinde hizmet akdine dayalı olarak geçen ve Kuruma kayıt ve tescil edilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 30.3.2005-20.4.2006, 1.5.2006-18.12.2006, 25.12.2006-28.11.2007, 9.12.2007-10.6.2009 tarihleri arasında davalı Yukarıkarafakılı Köyü Muhtarlığına bağlı orman ağaçlandırma sahasında bekçi olarak asgari ücretle sürekli olarak çalıştığının kabulüyle davalı Kuruma eksik bildirilen sürelerin tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 4. maddesinde bu Yasa’nın uygulanmasında 2. maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişilerin “işveren” olduğu bildirilmiştir.
Davacının ücretini, sosyal haklarını, sigorta primlerini ödeyen,kendi adına kapsama alınmış işyerinden işe giriş bildirgesini ve prim bildirgelerini veren, ihale suretiyle diğer davalı Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan sözleşme kapsamında tanımlanan işi alan davalı Yukarıkarafakılı Köyü tüzelkişiliğidir.
“Çalıştıran” olgusu, tesbiti istenen sürelere ilişkin hizmet akdinin tarafı konumunda olan ve hizmet akdini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Davacı sigortalının taraf olduğu hizmet akdinin davalı alt işveren Yukarıkarafakılı Köyü Tüzelkişilği tarafından düzenlenmiş olması karşısında ise hizmet tespitine yönelik davanın da bu işverene karşı husumet yöneltilerek açılması gerekir.
506 sayılı Yasa’nın 87. maddesinde “bu kanunun işverene yüklediği ödevlerden dolayı, aracı olan üçüncü kişi ile birlikte asıl işverenin de sorumlu olacağı” bildirilmiştir.
506 sayılı Yasa’nın 87. maddesi ile asıl işveren ile alt işveren arasındaki ekonomik ve mali yönden sorumluluk hukukunun sınırlarının belirlendiği, maddede geçen “bu kanunun işverene yüklediği ödevler tanımlamasının asıl işverene, alt işverenin taraf olduğu hizmet sözleşmeleri nedeniyle açılacak hizmet tesbiti davalarında” pasif husumet ehliyetini amaçlamadığı anlaşılmaktadır.
506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesinde ifadesini bulan hizmet tespiti davaları kural olarak bu ödevi yerine getirmeyen işverene karşı açılmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın davalılardan Çevre ve Orman Bakanlığı yönünden davanın husumet yokluğundan reddi yerine yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Kabule göre de; davanın kısmen kabul edilmiş olmasına rağmen davalı Kurum vekili lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi hatalı olmuştur.
O halde, davalı davalı Sosyal Güvenlik Kurumu ve Çevre Orman Bakanlığı’nın bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.