YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/5938
KARAR NO : 2014/9179
KARAR TARİHİ : 28.04.2014

MAHKEMESİ : Trabzon 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 12/02/2013
NUMARASI : 2010/762-2013/103

Davacı, 01/06/1994-30/12/1999, 01/11/2003-30/03/2004 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının kabulü ile borçlu olmadığının tespitine, fazla yatırılan primlerin iadesine, 30/09/2010 tarihini takip eden aydan itibaren yaşlılık aylığı bağlanmasına ve Kurum kararının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Davacı primleri ödenen 01.06.1994-30.12.1999, 01.11.2003-30.03.2004 tarihler arasındaki tarım bağ-kurluluğun kabulü ile borçlu olmadığının tespitine, fazla yatırılan tarım bağ-kur primlerinin iadesine, 30.09.2010 tarihli tahsis talebini izleyen aydan itibaren SSK statüsünden yaşlılık aylığı bağlanmasına ve kurum kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; Trabzon İş Mahkemesinin 2009/724 Esas, 2010/745 Karar sayılı ilamı ile davacının 1.6.1994-30.12.1999, 1.11.2003-30.9.2004 tarihleri arasında tarım bağ-kur sigortalı olduğuna karar verildiği, kararın onanarak kesinleştiği, Kurumca davacının 1.6.1994-30.12.1999, 1.11.2003-30.9.2004, 1.6.2005-23.12.2009 tarihleri arasında tarım bağ-kur sigortalı kabul ettiği, davacının 16.4.2011 tarihinde prim borçlarını 6111 SK’dan faydalanarak ödemek için başvurduğu, 17.235,00 TL prim borcunun bildirildiği, davacının 21.9.2010 tarihinde 11.700,00 TL ödeyip tamamını ödemediği, 25.12.2000-27.12.2002, 1.3.2003-31.10.2003, 22.10.2009-30.9.2010 tarihleri arasında SSK kapsamında çalışmasının bulunduğu, 5.10.2010 tarihinde SSK statüsünden yaşlılık aylığı bağlanması için talepte bulunduğu, kurumca talebinin reddedildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Yasa’nın geçici 17.maddesinde “Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre tescilleri yapıldığı halde, bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla beş yılı aşan süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını, prim borçlarının ödenmesine ilişkin Kurumca çıkarılacak genel tebliğin yayımı tarihini takip eden aybaşından itibaren 6 ay içerisinde ödememeleri halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulur. Prim borcuna ilişkin süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek, Kurum alacakları arasında yer verilmez.
Ancak, sigortalı ya da hak sahipleri daha sonra müracaatları tarihindeki 80 inci maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenecek prime esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak borç tutarının tamamını, borcun tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödedikleri takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.” hükmü yer almaktadır.
6111 sayılı Kanun’un 16. maddesinde kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan mülga 02/09/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatlarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ve mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescilleri yapıldığı halde prim borçları nedeniyle ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş ve bu sigortalılık süreleri bu Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle ihya edilmemiş olanların kendileri ve hak sahipleri bu sigortalılık sürelerinin ihyası amacıyla 5510 sayılı Kanunun Geçici 17. maddesinin ikinci fıkrasına istinaden bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapacakları yazılı müracaatlarında, durdurulan bu sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek bu Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasına göre hesaplanmasını talep edebilecekleri, bu şekilde hesaplanan prim borç tutarının tamamı bu Kanunun yayımladığı tarihi izleyen beşinci ayın sonuna kadar ödendikleri takdirde, bu sürelerin sigortalılık süresi olarak değerlendirileceği, bu maddede belirtilen süre içinde hesaplanan borç tutarının tamamının ödenmemesi halinde ihya işleminin geçerli sayılmayacağı ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarların ilgilinin bu madde kapsamı haricinde başkaca prim borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edileceği hükmü getirilmiştir.
Ayrıca, sosyal güvenlik sistemimizde çifte sigortalılığa yer verilmemiş olup “çakışan sigortalılık” olarak adlandırılan, bir sigortalının aynı anda birden fazla Sosyal Güvenlik Kurumuna tabi olması hali, yani zorunlu sigortalılıkların çakışması halinde önceden başlayan sigortalılığa geçerlilik tanınarak çözüme kavuşturulması gerektiği Dairemizin ve Yargıtay’ın yerleşik içtihatları gereğidir.
Somut olayda, davacının mahkeme kararı ile tespit edilen süreler hariç önceden başlayıp devam eden sigortalılığı esas alındığında 1.6.2005-23.12.2009 tarihleri arası tarım bağkur sigortalıdır ve geçici 17. madde uyarınca 30.4.2008 tarihine kadar olan borçlarının tamamını ödemesi gerekir.Davacının yaptığı ödeme ile 30.4.2008 tarihi öncesine ilişkin borçlarını ödemediği anlaşılmaktadır. Bu hizmetlerin yaşlılık aylığında dikkate alınması için borcun tamamının ödenmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan 2829 sayılı Yasanın 8. maddesinde: “Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.” hükmü düzenlenmiştir.Mahkemece davacının hizmetleri birleştirilerek yaşlılık aylığına hak kazandığı Kurum belirlenirken 1.6.2005-23.12.2009 tarihleri arası tarım bağkur sigortalılığının son 7 yıldaki sigortalılık günleri arasına dahil edilmeden diğer hizmetleri üzerinden yapılan hesaplama ile SSK’dan aylık bağlanması hatalı olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde istemin kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.