YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/4386
KARAR NO : 2013/5836
KARAR TARİHİ : 27.03.2013

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, yurtdışında çalışmaya başladığı 01/01/1978 tarihinin Türkiye içinde sigortalılık başlangıç tarihi olduğunun ve borçlanma işlemini reddeden Kurum işleminin iptali ile borçlanma talebinin kabulüne, borçlanma talep tarihindeki prim üzerinden ödeme yapması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, 01.01.1961 doğumlu davacının Almanya’da rant sigortasına girdiği 01.01.1978 tarihinin ülkemizde (4/1-a) sigortalılık statüsüne göre sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü, 27.06.2012 tarihli borçlanma başvurusuna göre ödeyeceği primlerin 5510 sayılı Kanun’un (4/1-a) bendi kapsamında geçerli olduğunun tespiti ve başvuru tarihine göre günlük 9,46 TL bedel üzerinden borçlanma hakkı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının sigorta başlangıç tarihinin 01/01/1979 olduğunun tespitine, davalı Kurumun borçlanma talebini reddeden işleminin iptali ile davacının borçlanma talebinin kabulüne, borçlanma talep tarihindeki prim üzerinden ödeme yapması gerektiğinin tespitine karar verilmiştir.
3201 sayılı Kanun’un 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun ile değişik 5.maddesinin son fıkrasında “Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz.” hükmü bulunmakta ise de 02.11.1984 tarihinde imzalanan ve 05.12.1984 tarihli 3241 sayılı Kanunla onaylanıp 01.04.1987 tarihinde yürürlüğe giren ve Anayasa’nın 90.maddesi uyarınca yöntemine göre yürürlüğe girmiş uluslararası sözleşme olarak 3201 sayılı Kanunun 5.maddesinden önce uygulanma önceliğine sahip bulunan 30 Nisan 1964 tarihli Türk Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesine Ek Sözleşmenin 29.maddesinin 4.bendi hükmü uyarınca yurtdışında ilk defa çalışmaya başlanılan tarihin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Davacı 25.5.1999 tarihinde izinle Türk Vatandaşlığından çıkmış olup yurtdışı borçlanma talep tarihinde Türk Vatandaşı olmamakla birlikte Türk Vatandaşı olarak yurtdışında geçen çalışmalarını borçlanma hakkı bulunmaktadır. (Yargıtay HGK’nın 28.04.2010 tarih ve 2010/10-210, 2010/240 K. sayılı kararı)
Davacının 01.01.1978 tarihinden itibaren Almanya’da fiilen çalıştığı anlaşılmakla 18 yaşını ikmal ettiği 01/01/1979 tarihinin ülkemizde sigortalılık başlangıç tarihi olarak kabulü yerindedir.
Uyuşmazlık, davacının yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesi noktasında toplanmaktadır.
3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun’un 5.maddesine 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun’un 79.maddesi ile eklenen (yürürlük tarihi 08.05.2008) 4.fıkraya göre “Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.”
Somut olayda, davacının borçlanma talep tarihi 27.06.2012 olup bu tarihten önce Türkiye’de sigortalılığı bulunmamaktadır. Yurtdışı borçlanması için talepte bulunması üzerine 27.06.2012 tarihi itibariyle 5510 sayılı Kanun’un (4/1-b) bendi kapsamında sigortalı tescili yapılmış olup 3201 sayılı Kanun’un 5.maddesinin 4.fıkrasına göre yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Kanun’un (4/1-b) bendi kapsamında sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağına ilişkin Kurum işlemi doğru olduğu halde mahkemece yerinde olmayan gerekçeyle davacının yurtdışı borçlanmasının 5510 sayılı Kanun’un (4/1-a) bendi kapsamında olduğunun tespitine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 27.03.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.