YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/19991
KARAR NO : 2014/6552
KARAR TARİHİ : 01.04.2014
MAHKEMESİ : Tokat 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 24/09/2013
NUMARASI : 2012/246-2013/318
Davacı, 1994 tarihinde kesilen Tarım Bağ-Kur priminin Bağ-Kur kasasına girdiği tarihten sonraki aybaşından başlamak üzere Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi S. T. H tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre, davacının, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının 1994 yılında yapılan ilk prim kesintisinin Kuruma aktarıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 01/06/1995-03/05/2011 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine dair verilen kararın davalı vekilince temyizi üzerine Dairemizce yapılan inceleme sonunda; mahkemece, usulüne uygun ayrıntılı araştırma yapılmadan 01/01/1997-30/04/2000, 01/01/2007-31/05/2010 dönemi için tespite karar verilmesi hatalı olduğundan bahisle bozulmasına karar verilmiş ve Yerel Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonunda, davanın reddine karar verilmiştir.
Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
İlk prim kesintisini izleyen yıllarda prim kesintisi veya ürün tesliminin gerçekleştiğinin belirlendiği durumlarda, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davasında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması, davanın kabulü için yeterli değildir. Tarımsal faaliyetin sürdüğünün, faaliyete ilişkin olarak hangi tarımsal ürünlerin üretildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir. Prim tevkifatı ve ürün tesliminin, iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde de, tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilebilir.
Mahkemenin,Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 6.3.2002 gün ve 1/119-135 sayılı kararında da belirtildiği üzere; bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf (somut olayda davalılar)yararına usuli kazanılmış hak doğar ve Mahkemenin bozma kararı doğrultusunda işlem yapma ve hüküm verme yükümlüğü vardır. Bu ilke Usul Kanunun dayandığı ana esaslardan olup kamu düzeni ile ilgilidir. Yargıtayın bozma kararına uymuş olan Mahkeme, bu uyma kararı ile bağlı olup, bozma gereğince değerlendirme yaparak yeni hükümünü tesis etme zorunluluğu vardır.
Somut olayda, 01/06/1995-31/12/1996, 01/05/2000-31/12/2006 tarihleri arasındaki dönemin bozma kapsamı dışında tutularak kesinleştiğinin gözetilmeden bu dönemin reddedilmesi ve dosya kapsamında bulunan prim kesintileri haricinde prim kesintisi ve ürün teslimi bulunup bulunmadığı araştırılmaması hatalıdır.
Yapılacak iş, davacının dosya kapsamında bulunan prim kesintileri haricinde prim kesintisi veya ürün teslimi bulunup bulunmadığı araştırılarak bunlara ilişkin belgeri getirtmek, bulunmaması halinde davacının 01/06/1995-31/12/1996, 01/05/2000-31/12/2006 tarihleri arasında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar vermek, bulunması halinde ise, yukarıda anlatılan ilkeler ışığında davacının Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu süreleri tespit etmekten ibarettir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine 01/04/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.