YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/19177
KARAR NO : 2014/17474
KARAR TARİHİ : 16.09.2014
MAHKEMESİ : Kastamonu İş Mahkemesi
TARİHİ : 15/08/2013
NUMARASI : 2011/126-2013/124
Davacı, davalıya ait işyerinde 16/01/2007-20/05/2011 tarihleri arasında geçen ve davalı kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespitine, Esnaf Bağ-Kur sigortalılığının prim borçlarıyla birlikte iptali; Tarım Bağ-Kur sigortalılığı nedeniyle doğan prim borçları yönünde 6111 sayılı yasadan yararlandırılması ve tahsis talep tarihi olan 20/05/2011 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacı ve davalılardan kurum vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, kararın dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacının ve davalı Sosyal Güvenlik Kurumu vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının davalıya ait işyerinde 16/01/2007-20/05/2011 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti, Esnaf Bağ-Kur sigortalılığının prim borçlarıyla birlikte iptali, Tarım Bağ-Kur sigortalılığı nedeniyle doğan prim borçları yönünden 6111 sayılı Yasadan yararlandırılması ve tahsis talep tarihi olan 20/05/2011 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, davacının 16/01/2007-01/04/2011 tarihleri arasında davalı F.. Ş..’na ait işyerlerinde kesintisiz olarak hizmet akdi ile çalıştığının tespitine, davacının 01/04/2011-18/05/2011 tarihleri arasında K.. Ş..’e ait işyerinde çalıştığından 16/01/2007-20/05/2011 tarihleri arasında F.. Ş..’na ait işyerinde kesintisiz olarak çalıştığının tespitine ilişkin talebin reddine, davacı 16/01/2007-18/05/2011 tarihleri arasında 5510 S.Y’nin 4/a bendi kapsamında çalıştığından 6111 S.Y ile değişik 5510 S.Y’nin 53.maddesine göre bu tarihler arasında 5510 S.Y kapsamındaki sigortalılığı ile çakışan Bağ-Kur ve Tarım Bağ-Kur sigortalılığının iptaline, davacının 6111 sayılı Torba Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalılığının yapılandırma hakkı bulunduğunun tespitine, davacının emeklilik talep tarihi olan 20/05/2011 tarihinden itibaren emekliliğe hak kazanmadığının tespiti ile, davacı tarafın bu tarihte emeklilik hakkını kazandığının tespitine ve emeklilik aylıklarının bu tarihten itibaren yasal faiziyle birlikte taraflarına ödenmesine ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
-Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 11/06/1964 doğumlu olan davacının 16/01/2007-31/08/2007 ve 01/09/2007-01/05/2008 tarihleri arasında davalı F.. Ş..’na ait 1012644 sayılı işyerinden, 29/05/2008-31/10/2009 tarihleri arasında davalı F.. Ş..’na ait 1012024 sayılı işyerinden, 02/11/2009-30/06/2010 tarihleri arasında davalı F.. Ş..’na ait 1012644 sayılı işyerinden, 20/07/2010-30/03/2011 ve 01/04/2011-18/05/2011 tarihleri arasında dava dışı işyerlerinden çalışmalarının bildirildiği, davacının 01/12/1984-18/03/1987, 15/02/1988-10/09/1991, 02/05/2008-28/02/2011 tarihleri arasında ve 19/05/2011 tarihinden itibaren 1479 sayılı yasa kapsamında sigortalılığının, 18/10/1982-19/03/1987, 15/02/1988-10/09/1991 tarihleri arasında 11/10/2007 tarihinden devam eden vergi kaydının bulunduğu, davacının 01/04/1996-15/01/2007 ve 01/11/2009-10/06/2010 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği, 04/05/2011 tarihinde 6111 sayılı Yasadan yararlanmak için talepte bulunduğu ve davalı Kurumca davacının 01/04/1996-15/01/2007 tarihleri arasındaki Tarım Bağ-Kur sigortalılık prim borcunu Ziraat Bankasından çektiği kredi ile 12 282,04 TL olarak 20/05/2011 tarihinde Kurum’a ödediği ve aynı tarihte tahsis talep ettiği, davalı Kurumca davacının 11/10/2007 tarihinden itibaren devam eden vergi kaydı bulunduğunun tespit edilmesi üzerine 01/11/2009-10/06/2010 tarihleri arasındaki Tarım Bağ-Kur sigortalılığının iptal edildiği ve davacının Tarım Bağ-Kur sigortalılığı nedeniyle ödediği primlerin iade edildiği böylelikle hiç prim ödemesi bulunmadığından davacının Tarım Bağ-Kur sigortalılığının 5510 sayılı Yasanın Geçici 17.maddesi gereğince 01/04/1996 tarihi itibariyle durdurulduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını bir yönüyle oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Öte yandan, 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa’nın 17/04/2008 tarihli 5754 sayılı Yasa’nın 33. maddesi ile değiştirilen “Sigortalılık Hallerinin Birleşmesi” başlıklı 53/1 maddesi; “Sigortalının, 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde, öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılacağı ” hususunu düzenlemiş olmakla, önce başlayan sigortalılığa üstünlük tanımıştır.
Ancak 5510 sayılı Yasanın 53/1. maddesi 01/03/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Yasanın 33. maddesi ile değiştirilerek (b) bendi -2926 sayılı Yasa- kapsamındaki sigortalılık ile (a) bendi -506 sayılı Yasa- kapsamında sigortalılığın çakışması halinde (a) bendi kapsamındaki sigortalılığa geçerlilik tanınacağı şeklinde bir düzenleme getirilmiş olup, yasanın ilk halinde önce başlayan sigortalılığa üstünlük tanıyan 53/1. maddesi, 01/03/2011 tarihinde değiştirilerek, 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmalara geçerlilik tanınacağı şeklinde değiştirilmiş ve 6111 sayılı Yasanın Geçici 33. maddesi ile de bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten öncesi için uygulanmayacağı ayrıca hüküm altına alınmıştır.
Somut olayda, davacının davalı F.. Ş..’na ait işyerlerinde geçen çalışmaları 16/01/2007-31/08/2007 , 01/09/2007-01/05/2008 , 29/05/2008-31/10/2009, 02/11/2009-30/06/2010 tarihleri arasında bildirildiğinden, davacının 11/10/2007 tarihinde başlayan vergi kaydı nedeniyle, davalı Kurumca 02/05/2008 tarihinden itibaren 5510 sayılı Yasa’nın 4/b maddesi gereğince (1479 sayılı Yasa) sigortalılığı başlatılmış olup, 29/05/2008-31/10/2009 ve 02/11/2009-30/06/2010 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde
geçen ve 20/07/2010-28/02/2011 tarihleri arasında dava dışı işyerinde geçen çalışmaları geçersiz sayılmıştır. Başka bir anlatımla 5510 sayılı Yasa’nın 53. maddesi uyarınca 02/05/2008 tarihinden itibaren davacının 5510 sayılı Yasa’nın 4/b maddesindeki çalışmalarına geçerlilik tanınmıştır. Ancak davacının 16/01/2007-20/05/2011 tarihleri arasında kesintisiz bir şekilde 5510 sayılı Yasa’nın 4/a maddesi kapsamında hizmet aktiye çalıştığının sabit olması durumunda, önceden başlayıp devam eden sigortalılığı 5510 sayılı Yasa’nın 4/a maddesi kapsamındaki sigortalılık olacaktır.
Yapılacak iş, öncelikle davacı 16/01/2007-20/05/2011 tarihleri arasında davalı F.. Ş..’ na ait işyerinde çalıştığının tespitini talep ettiğine ve davacı adına 20/07/2010-30/03/2011 ve 01/04/2011-18/05/2011 arasında dava dışı işyerlerinden sigortalı çalışma bildirildiğine göre, dava bu işverenlerin de hak alanını ilgilendirdiğinden taraf haline getirilerek göstereceği delilleri toplamak, davacının dava dışı bu işyerlerinde fiilien çalışıp çalışmadığını tespit etmek, davalıya ait işyerinin ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirmek ve bu bordrolarda ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, davacının 16/01/2007-20/05/2011 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde fiilen çalışıp çalışmadığını tespit etmek, davacının 4/a ve 4/b maddeleri kapsamındaki çalışmalarını ayrı ayrı tespit edilerek, davacının 01/04/1996-15/01/2007 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu ve bu dönem prim borcu için 12 282.04 TL ödeme yaptığı ancak Kurumca bu ödemenin iade edildiği tartışmasız olduğuna göre davacıya 01/04/1996-15/01/2007 tarihleri arasındaki Tarım Bağ-Kur sigortalılığını 6111 sayılı Yasadan yararlanarak ödemesi için süre vermek, davacının tespit edilecek 5510 sayılı Yasa’nın 4/b maddesi kapsamındaki çalışmaları nedeniyle tahsis talep tarihi itibariyle prim borcu bulunup bulunmadığını davalı Kurumdan sormak, 2829 sayılı Yasa hükümleri de göz önüne alınarak tahsis talep tarihi itibariyle davacının yaşlılık aylığı şartları taşıyıp taşımadığını değerlendirmekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hatalı değerlendirme sonucu hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, temyiz eden tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden taraflardan davacı’ya 16/09/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.