YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/17007
KARAR NO : 2014/14135
KARAR TARİHİ : 17.06.2014
MAHKEMESİ : Vezirköprü 1. Asliye Hukuk İş Mahkemesi
TARİHİ : 03/07/2013
NUMARASI : 2005/141-2013/639
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 15/10/1996-14/04/2004 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava; davacının davalı belediyede 15.10.1996 – 14.04.2004 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının davalı Belediye Başkanlığı’na ait kum ocağı işyerinde 01.01.2000 – 14.04.2004 tarihleri arasında 1.247 gün süre ile kesintisiz olarak asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalı Belediye’de bekçi olarak çalıştığını beyan eden davacı adına Belediye’ce 15.02.2004 ( 09.02.2004 varide ), 19.03.2003 ( varide 19.03.2003 ) tarihli işe giriş bildirgeleri düzenlendiği, dava dışı B.İnş. AŞ. tarafından da 02.10.1999 ( varide 01.10.1999 ) tarihli işe giriş bildirgesi düzenlendiği, davacının davalı Belediye’de 19.03.2003 – 14.11.2003 tarihleri arasındaki ve 2004/1. dönemde 14.04.2004 tarihine kadar 60 günlük çalışmasının davalı Kurum’a bildirildiği, davacı ile davalı Belediye arasında mezarlık bakım işlerinin yapılması için 19.03.2003 tarihinde belirsiz süreli hizmet sözleşmesi yapıldığı, 15.02.2004 – 14.04.2004 tarihleri arası için de sözleşme yapıldığı, davalı Belediye tarafından B. AŞ. ile aralarında hizmet alım sözleşmesi bulunmadığının bildirildiği, söz konusu şirkete mahkemece yazılan yazıya; davacının kendi bünyelerinde 08.11.2000 – 01.05.2001 tarihleri arasında çalıştığı bildirilerek cevap verildiği, ancak hizmet cetvelinde bu çalışmanın görünmemesi nedeni ile mahkemece davacının ne iş yaptığının sorulduğu, şirket tarafından bu sefer de davacının 02.10.1999 – 31.12.1999 tarihleri arasında bekçilik yaptığının bildirildiği, hizmet cetvelinden davacının bu tarihler arasında çalışmasının olduğunun anlaşıldığı, ayrıca dava dışı bu şirketteki çalışmasının 01.12.1998 tarihinde başlayıp 31.12.1999 tarihinde bittiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/8. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Öte yandan, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşuna aittir. Kamu kuruluşlarında, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Nitekim, davacıya ait kimi çalışmaların resmi kayıtlara intikal ettirildiği de tartışmasızdır. Davacının ücretsiz çalışması hayatın olağan akışına aykırı, kamu kuruluşundaki çalışmaların resmi kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır.
Somut olayda; davacının kamu kurumunda geçen çalışmalarının tespitini talep ettiği göz ardı edilerek gerekli araştırma yapılmadan sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece yapılacak iş; öncelikle davalı Belediye ile dava dışı B.AŞ. arasında herhangi bir sözleşme yapılıp yapılmadığını araştırmak, B. AŞ.’nin davacının talep ettiği dönemdeki dönem bordrolarını dosya arasına alarak re’sen seçilecek bordro tanıklarını dinleyerek davacının bu şirket bünyesinde çalışıp çalışmadığını belirlemek, davalı Belediye’nin bir kamu kuruluşu olduğu ve çalışmalarının yazılı belgeye dayanması gerektiği göz önünde bulundurularak; davacının talep ettiği dönemde işveren Belediye nezdindeki puantaj kayıtları, ücret tediye bordroları gibi tüm belgeler ile şahsi sicil dosyasını getirtmek, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediğini ya da hangi nedenlerle bildirim dışı kaldığını gereğince ve yeterince araştırmak, davacıya çalışma karşılığı davalı belediye tarafından herhangi bir ödeme yapılıp yapılmadığını belirlemek, davaya konu dönemde davacıya kimlerin ödeme yaptığının tespiti için ilgili banka kayıtlarını getirtmek, işverence; deprem, yangın, su baskını, sekaya gönderilmesi gibi fiili imkansızlık nedeniyle kayıt ve belgelerin gönderilememesi ve buna dair dayanakların belgelendirilememesi halinde, yazılı belge ibraz olunmayan çalışma süreleri yönünden, o dönemde sigortalı ile birlikte çalışan, işverenin bordrolarında kayıtlı olan ve taraflar ile menfaat çatışması olmayan kişilerin somut bilgi ve görgülerine başvurmak, böylece bu konuda yeterli ve gerekli tüm soruşturmayı yaparak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip deliller hep birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.