YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/16946
KARAR NO : 2014/5712
KARAR TARİHİ : 24.03.2014
MAHKEMESİ : Denizli 4. İş Mahkemesi
TARİHİ : 19/12/2012
NUMARASI : 2012/220-2012/17
Davacı, ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından itibaren Tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm, davacının ise, aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının ilk tevkifat tarihini takip eden aybaşından tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespiti ile 6111 sayılı Yasanın prim borçlarının yapılandırılması hükümlerinden faydalanması istemine ilişkindir
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 01/06/1998-31/12/1999 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine, 6111 sayılı Yasadan faydalanmasına karar verilmiştir.
Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş kararları; Kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi halinde, Bağ-Kur’un prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi, yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil yükümlülüğüne aykırılık teşkil ettiğinden, prim tevkifatının yapıldığı tarihi izleyen aybaşından itibaren sigortalı olarak kabulü gerektiği yönündedir.
Tarım Bağ-Kur sigortalılığının temel koşulu 2926 sayılı Yasanın 2/1 ve 3/b maddelerinde belirtildiği gibi, tarımsal faaliyette bulunmaktır. Prim tevkifatına dayalı tespit davalarında, salt ziraat odası ve kooperatif kaydı gibi belgelerin bulunması yada ürün tesliminin olması tek başına davanın kabulü için yeterli değildir. Tarım Bağ-Kur sigortalılığının tespiti için öncelikle bir prim kesintisinin (tevkifat) bulunması gerekir. Yine bu prim kesintisini (tevkifatı) takip eden yıllarda, tarımsal faaliyete ilişkin olarak, hangi tarımsal ürünlerin yetiştirildiği, nereye satıldığı veya teslim edildiği, bu ürünlerden prim kesintisinin yapılıp yapılmadığı gibi hususlar da somutlaştırılarak belirlenmelidir.
Öte yandan ilk prim kesintisini izleyen yıllarda, prim kesintisi (tevkifat) veya ürün tesliminin iki yıla kadar olan süre dışında süreklilik arzettiği hallerde tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilip, bu yıllar için de tespit kararı verilmesi gerekmektedir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; davacının tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak 01/04/2011 tarihinde tescil edildiği, teslim ettiği ürünlerden ilk defa 1994 yılı olmak üzere takip eden 1996, 1998 ve 1999 yıllarında tarihinde prim kesintisinin yapıldığı, 2003 yılında ürün tesliminin bulunduğu, 13/10/1993 tarihinde tarihinde kooperatif kaydının başladığı, kolluk ve muhtar tutanağında tarımla uğraştığının, 1994 yılı tevkifat listesinde adının bulunmadığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, mahkemece kayıtlarına göre davacının, 01/06/1998-31/12/1999 tarihleri arası sigortalı olduğunun tespitine karar verilmesi doğrudur. Ancak verilen karar 1994-31/05/1998 ve 01/01/2000-31/12/2003 tarihleri arası dönem yönünden hatalı olmuştur. Yukarıda belirtildiği gibi prim kesintisine dayalı tespit davalarında, ilk prim kesintisinin yapıldığı yılı takip eden yıllarda da, prim kesintisinin veya ürün tesliminin yani tarımsal faaliyetin sürekli olması gerekir. Sürekli prim kesintisi ve ürün tesliminden amaç, bunun her yıl yapılabileceği gibi, prim kesintisi veya ürün tesliminin iki yıla kadar olan süre dışında devam ettiği durumlarda da tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilir. Uyuşmazlık konusu olan dönemlerden 1994 ve 1996 yıllarında prim kesintisi, 2003 yılında ürün teslimi bulunmaktadır. Davacı adına 1994 yılında tevkifat yapılmış olup, tevkifat listesinde adının olmaması aleyhe yorumlanamayacağı hususu ve 1996 tevkifatı dikkate alınmadan, öte yandan 1999 yılı tevkifatından sonra 2003 yılında ürün teslimi yapılmış olup, aradaki süre iki yıldan fazla ise de, teslim edilen bu ürün 2002 yılı ürünü olduğu dolayısıyla bu dönem yönündende tarımsal faaliyetin sürekli olduğu kabul edilip sonuca gidilmesi gerekirken bu dönemlerin tespit dışı bırakılması hatalı olmuştur.
Yapılacak iş;
1-) Davacı adına 1994 yılında yapılan tevkifat tarihini araştırmak eğer tarih tespit edilirse bu tarihi takip eden aybaşından itibaren eğer tespit edilemezse 01/01/1994 tarihinden 31/05/1998 tarihine kadar, ayrıca 2003 yılında teslim edilen ürün 2002 yılı ürünü olup bu dönemdede tarımsal faaliyetin sürekli olduğu dikkate alınarak 01/01/2000-31/12/2003 tarihleri arası tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine,
2-) 01/01/2004 tarihinden sonraki döneme gelince yukarıda belirtilen hususlara uygun ayrıntılı araştırma yapılarak bu dönemde prim kesintisi veya ürün tesliminin bulunup bulunmadığını araştırmak eğer varsa davanın kabulüne, yoksa şimdiki gibi davanın reddine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacıya iadesine
24/03/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.