YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/16910
KARAR NO : 2014/17336
KARAR TARİHİ : 15.09.2014
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 20/06/2013
NUMARASI : 2009/1105-2013/471
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının sigorta primine esas ücretin tespiti ile emekli aylığının yeniden hesaplanması ve eksik ödenen emekli aylıklarından şimdilik 10.000,00 ödenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı olduğu şekilde istemin kabulüne karar verilmiş ise de, varılan bu sonuç eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Bu tür hizmet tespitine yönelik davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği, Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş ictihadı gereğidir. Yasal dayanağı 5510 sayılı Yasanın 86/8. ve 506 sayılı Kanunun 79/10. maddeleri olan bu tür davalarda çalışma olgusu hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlendikten sonra ücret konusu üzerinde durulmalıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacı montaj ustası ve aylık ücretinin 1.590,00 TL olduğunu belirtiği, davacı adına 23/02/2000 ve 21/04/2006 tarihli işe giriş bildirgelerinin davalılar tarafından Kuruma verildiği, davacı adına 23/02/2000-07/05/2007 tarihleri arası çalışmaların tamamının Kurum taban ücreti üzerinden bildirildiği, 2000/1.-2007/6. aylar arası dönem bordrolarının getirtildiği, temyiz edilmeden kesinleşen alacak davasında net ücretin 1.590.00 TL olduğuna hükmedildiği, alacak davasında dinlenen tanıklar davacının 1500 Tl maaşı olduğunu belirttikleri, davacıya 01/06/2007 tarihinde emekli maaşı bağlandığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar mahkemece alacak davasında belirlenen ücret esas alınmış ise de, alacak davaları, kamu düzeniyle ilgili olan bu tür davalar yönünden kesin delil teşkil etmezler.
Davacının, davalılara ait işyerinde montaj ustası- kaynakçı olarak çalıştığı belirtilmektedir.
Mahkemece yapılacak iş, yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, gerektiğinde işverenin bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanına başvurmak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak, tüm deliller birlikte değerlendirilip elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, 15/09/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.