YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/1544
KARAR NO : 2014/1753
KARAR TARİHİ : 10.02.2014
MAHKEMESİ : Bakırköy 15. İş Mahkemesi
TARİHİ : 27/09/2012
NUMARASI : 2011/654-2012/507
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının davalı şirket nezdinde 01/01/2002-26/05/2010 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, kesin hüküm nedeni ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davaya son veren taraf işlemlerinden biri olan feragat davanın taraflardan birinin ( davacının ) netice-i talebinden vazgeçmesidir. Feragat ile ancak mevcut davadan değil o dava ile istenilen haktan da vazgeçilir. Davadan feragat sonucunda feragata konu teşkil eden hak tamamen düşer ve artık bir daha dava konusu yapılamaz.
1982 Anayasa’sının 12. maddesinde herkesin kişiliğine bağlı dokunulamaz, devredilemez, vazgeçilemez temel hak ve hürriyetlere sahip olduğu 60.madde de ise herkesin sosyal güvenlik hakkına sahip olduğu hükmüne yer verilmiştir. Bu iki hüküm birlikte değerlendirilecek olursa sosyal güvenlik hakkının kişiye sıkı sıkıya bağlı dokunulamaz ve feragat edilmez bir hak olduğu sonucuna ulaşılır.
506 sayılı Yasanın 6. maddesinde de bu ilke aynen benimsenerek çalışanların işe alınmalarıyla kendiliğinden sigortalı olduğu bu suretle sigorta olmak hak ve yükümlülüğünden kaçınılamayacağı ve vazgeçilemeyeceği, sözleşmelere sosyal sigorta yardım ve yükümlerinin azaltmak veya başkasına devretmek yoluyla hükümler konulamayacağı belirtilmiştir. Bu haliyle sigortalı olmak kişi bakımından hem bir hak hem de yükümlülüktür.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, Bakırköy 9. İş Mahkemesi’nin 2010-113 Esas sayılı dosyasında; davacının davalı K… Gıda San. ve Tic. Ltd.Şti ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na karşı davalı şirket nezdinde 01/02/2003 tarihinden itibaren devam eden çalışma sürelerinin tespiti istemine yönelik açmış olduğu davanın, davacı vekilince 26/05/2010 tarihli dilekçesi ve duruşmada tekrar edilen beyanı üzerine feragat nedeni ile reddine karar verildiği, bu dosyada da Bakırköy 9. İş Mahkemesi’nce verilmiş olan bu hüküm dikkate alınarak mahkeme hükmünün kesin hüküm oluşturması nedeniyle davanın reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda; sosyal güvenlik hakkından feragat kesin hüküm oluşturmadığından hak düşürücü süre içinde davacının aynı konuda her zaman dava açması mümkün iken davanın reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; davanın nitelikçe kamu düzenine ilişkin olduğu ve sosyal güvenlik hakkından feragat etmenin mümkün olmadığı göz önünde tutularak işin esasına girerek sonuca gitmekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 10/02/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.