YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/12906
KARAR NO : 2014/20949
KARAR TARİHİ : 23.10.2014
MAHKEMESİ : Datça Asliye Hukuk İş Mahkemesi
TARİHİ : 11/04/2013
NUMARASI : 2011/23-2013/168
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi
.
K A R A R
Dava, davacının 3.3.1995-16.1.2009 tarihleri arasında geçen ve Kuruma eksik bildirilen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece,davanın kısmen kabulü ile davacının,D. Öğretmenevi Akşam Sanat Okulu Müdürlüğü’ne bağlı otel işletmesine ait .. sicil numaralı işyerinde; 1.6.1995-30.9.1998 tarihleri arasında 460 gün çalıştığının, bu sürenin 60 günlük çalışmasının diğer davalı Kuruma bildirilmediğinin ve 1.4.1999-16.1.2009 tarihleri arasında 3526 gün çalıştığı 2038 günlük çalışmasının diğer davalı Kuruma bildirilmediğinin tespitine karar verilmiş ise de varılan bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/8. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Öte yandan, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşuna aittir. Kamu kuruluşlarında, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Nitekim, davacıya ait kimi çalışmaların resmi kayıtlara intikal ettirildiği de tartışmasızdır. Davacının ücretsiz çalışması hayatın olağan akışına aykırı, kamu kuruluşundaki çalışmaların resmi kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; Davacı adına davalı işyeri tarafından 1.6.1996,27.6.1996,1.7.1997,10.11.1997,10.5.1998,8.5.2006,13.6.2007,18.4.2008,1.11.2008 ,3.7.2010 tarihli işe giriş bildirgelerinin Kurum kayıtlarına intikal ettirildiği,davalıya ait 1014825 sicil nolu işyerinin 1.6.1995 tarihinde 506 Sayılı Yasa kapsamına alındığı,davalıya ait .. sicil nolu işyerinin ise 8.7.2002 tarihinde 506 Sayılı Yasa kapsamına alınıp halen faal olduğu,1.6.1995-31.8.1995, 1.6.1996-30.8.1996, 1.7.1997-30.9.1997, 10.11.1997-31.12.1997 tarihleri arası davalıya ait 1014825 sicil numaralı işyerinde sigortalı çalışmalarının bulunduğu,1997/1.,2., ve 3.dönemde 30 ar günlük isteğe bağlı sigortalılığının bulunduğu,1998/2.dönemde 110 gün,1.4.1999 tarihinden itibaren 150 gün,1999/3.dönemde 110 gün, 2000/2. ve 3.dönemde 173 gün,17.7.2001-31.10.2001 ve 13.5.2002,23.10.2002,21.6.2004-15.10.2004,17.5.2005-24.10.2005,8.5.200615.12.2006,13.6.2007,10.9.2007,18.4.2008-31.8.2008,1.11.2008-16.1.2009 tarihleri arasında davalıya ait .. sicil numaralı işyerinden sigortalı çalışma bildiriminde bulunulduğu,tespite konu dönemde 3.3.1995-1.6.1995 tarihleri arasında çakışan sigortalı çalışmasının bulunmadığı,dinlenen bordro tanıklarının çoğunluğunun çalışmayı 1997 yılından itibaren doğruladığı,tasarruf teşvik kesintilerine ilişkin belgelerinde davacının çalışma sürelerini desteklediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; öncelikle tespite konu dönemde davalı işveren ile davacı arasında herhangi bir sözleşme yapılıp yapılmadığını araştırmak, davalı işyerinin bir kamu kuruluşu olduğu ve çalışmalarının yazılı belgeye dayanması gerektiği göz önünde bulundurularak; davacının talep ettiği dönemde işveren nezdindeki puantaj kayıtları, ücret tediye bordroları gibi tüm belgeler ile şahsi sicil dosyasını getirtmek, davacının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediğini ya da hangi nedenlerle bildirim dışı kaldığını gereğince ve yeterince araştırmak, davacıya çalışma karşılığı davalı işverence tarafından herhangi bir ödeme yapılıp yapılmadığını belirlemek, davaya konu dönemde davacıya kimlerin ödeme yaptığının tespiti için ilgili banka kayıtlarını getirtmek, işverence; deprem, yangın, su baskını, sekaya gönderilmesi gibi fiili imkansızlık nedeniyle kayıt ve belgelerin gönderilememesi ve buna dair dayanakların belgelendirilememesi halinde, yazılı belge ibraz olunmayan çalışma süreleri yönünden, o dönemde sigortalı ile birlikte çalışan, işverenin bordrolarında kayıtlı olan ve taraflar ile menfaat çatışması olmayan kişilerin somut bilgi ve görgülerine başvurmak, böylece bu konuda yeterli ve gerekli tüm soruşturmayı yaparak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip deliller hep birlikte değerlendirilerek varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23/10/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.