YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/10939
KARAR NO : 2014/11052
KARAR TARİHİ : 15.05.2014

MAHKEMESİ : İstanbul 8. İş Mahkemesi
TARİHİ : 28/03/2013
NUMARASI : 2008/777-2013/269

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 2004 yılı Ekim ayı ile 25.9.2008 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirlmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 15.10.2004-11.4.2006, 1.10.2006-31.10.2006 arası davalılardan M.. S..’a ait işyerinde,1.1.2007-25.9.2008 tarihleri arasında S. İnşaat Tekstil Gıda Turizm Taah İhr. İth. San ve Tic.Ltd.Şti nezdinde çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden;davalı işyerlerinden davacı adına işe giriş bildirgesi verilmediği gibi, Kurum kayıtlarına intikal ettirilen sigortalı çalışmalarınında bulunmadığı, tespiti istenen dönemde davacının dava dışı herhangi bir işyerinde sigortalı hizmetinin bulnmadığı,dinlenen ancak bordro tanığı niteliğinde olmayan tanıkların davacının çalışma sürelerine ilişkin olarak net beyanda bulunmadıkları,davacı tarafından 4.5.2007 tarihli fatura ve çeşitli tarihlerde çektirilen fotoğrafların dosya kapsamına delil olarak sunulduğu, davalı şirketin ticaret siciline 29.12.2006 tarihinde tescil edilip ,506 Sayılı Yasa Kapsamına ise 29.1.2007 tarihinde alındığı,davalı M.. S.. adına işyeri tescil bilgisine rastlanılmadığı,davalı şirkete ait tespit istemine ilişkin 2007/1-2008/10.ay arası dönem bordrolarının incelenmesinde davacının adına rastlanmadığı,vergi dairesinin cevabi yazısına göre davalı M.. S..’ın, Adliye Pasajındaki kırtasiye faaliyetini 10.1.2001-30.12.2006 tarihleri arasında sürdürdüğü anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; işverenlerin Kurum nezdindeki ihtilaf konusu döneme ait dönem bordroları celp edilerek, tespiti istenen dönemde çalışması bulunan bordro tanıklarının adresini Sosyal Güvenlik Kurumu ve zabıta marifetiyle araştırıp, tespit ederek bu tanıkları dinlemek, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği yada Kurum nezdinde tespite konu döneme ait dönem bordrosu bulunmadığı taktirde, SGK ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek ve davacının işe giriş ve çıkış sürelerini net belirlemek ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasanın 2, 6, 9 ve 79/10 maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan M.. S.. ve S.İnşaat Tekstil Gıda Turizm Taah İhr. İth. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne iadesine 15/05/2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.