YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/16750
KARAR NO : 2013/22159
KARAR TARİHİ : 28.11.2013
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 01/04/1980-30/10/1980 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının davasının kabulü ile, davacının davalı … … … a ait … MATBAA işyerinde 01/04/1980-30/10/1980 arası 210 gün, günlük 180 TL ücretle ( o tarihte ki TL karşılığı) çalıştığının tespitine ve bu sürenin diğer sigortalı hizmet sürelerine eklenmesine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 30/04/1980 varide tarihli işe giriş bildirgesi ile davacının 01/04/1980 tarihinde davalıya A. Hüseyin … Yalçın ünvanlı 297801 sicil numaralı davalı işyerinde çalışmaya başladığı Kuruma bildirildiği, davacıya ait hizmet döküm cetvelinde davalı işyerinden yapılan hizmet bildiriminin bulunmadığı, dönem bordrolarının ve ücret bordrolarının olmadığı, tanık beyanlarının alındığı, işe giriş bildirgesinde bulunan imza ve fotoğraf üzerinde bilirkişi incelemesi yapıldığı, 25/04/1980 tarihli Sigortalı işe giriş bildirgesinde sigortalının imzası veya mühürü hanesinde atılı bulunan imzanın … ‘nin eli ürünü olmasının kuvvetle muhtemel olduğunun ve 05/04/1980 tarihli bildirgede fotoğrafı bulunan şahsın … olduğunun bildirildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, işe giriş bildirgesinin bulunması bir günlük çalışmanın karinesi ise de fiili çalışma olgusu ispatlanamamıştır. Bu tür davalarda eylemli çalışmanın bulunup bulunmadığı özellikle belirlenmeli, buna göre dönem bordrosunda yer alan ve davacının talep ettiği tarihte çalışması mevcut tanıklar ile gerektiğinde komşu işyerleri çalışanları olduğu kayıtlarla ya da emniyet yolu ile yaptırılacak araştırma ile belirlenen kimselerin beyanlarına başvurulmalı, sonucuna göre karar verilmelidir.
Yapılacak iş, dava konusu edilen döneme ait dönem bordrolarını getirtip dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle Ergani Küçük Sanayi Sitesinde esnaflık yapan işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde kanıtladıktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28/11/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.