YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/15398
KARAR NO : 2012/18175
KARAR TARİHİ : 31.10.2012
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş)Mahkemesi
Davacı, ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından ….. … kaydının yapdığı tarihe kadar … … sigortalısı olduğunun tespitinekarar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacının temyizine gelince;
Dava, davacının 1.6.1995-1.7.2000 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında … … sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, yasal değişiklik nedeni ile dava konusuz kaldığından taraflar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, yasal değişiklik nedeni ile dava konusuz kaldığından tarafların yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının teslim ettiği ürünlerden yapılan prim kesintilerinin 20.5.1995, 20.4.1996, 20.4.1997, 20.5.1999 ve 20.5.2001 tarihlerinde Kuruma intikal ettiği, Kurumun davacıyı 16.5.2011 tarihli talep üzerine 16.5.2011 tarihinden itibaren … … sigortalısı olarak kayıt ve tescil etmesine rağmen daha sonra “davacının aile reisi olmaması, ziraat odası kaydının bulunmaması ve 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığnıın devam ettiği ” gerekçeleriyle sigortalılığının iptaline karar verdiği, davacının 1479 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığının 1.7.2000 tarihinde başladığı gibi davacıdan prim kesintisi yapılması nedeniyle 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre tarımsal faaliyetin karinesi sayılan ziraat odası kaydının bulunmamasının da tescile engel olmadığı, yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre aile reisliği kavramının yürürlükten kalkması nedeniyle 2.8.2003 tarihinden önceki prim kesintileri nedeniyle kadın sigortalıların 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olma hakkına sahip oldukları ve bu nedenlerle sigortalılığın iptaline yönelik Kurum kararının hukuki dayanaktan yoksun olması nedeniyle davacının eldeki davayı açmakta haklı olduğu, 6270 sayılı Yasa’nın 13.maddesi ile değişik 5510 sayılı Yasa’nın Geçici 7.maddesine göre 1.6.1995-31.12.1997 ve 1.6.1999-31.12.1999 tarihleri arasında … … sigortalısı kabul edildiği ve böylece davanın konusunun kalmadığı, 6270 sayılı Yasa ile düzenleme yapılmasa dahi davacının taleple bağlı kalınarak 1.6.1995-1.7.2000 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı sayılmasının gerektiği anlaşılmaktadır.
Davanın konusuz kalması halinde mahkemenin, yargılamaya devam ederek, dava açıldığı zaman hangi tarafın haksız olduğunu diğer bir deyişle hangi tarafın davanın açılmasına sebebiyet verdiğini tespit edip, o taraf aleyhine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 6.maddesine göre avukatlık ücreti takdir etmesi gerekir.
Somut olayda, davacının talebi doğrultusunda Kurum kayıtlarına intikal eden prim kesintilerine istinaden 1.6.1995 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında … … sigortalısı olarak tescili gerektiği halde Kurumun yasal olmayan gerekçelerle tescil istemini yerine getirmediği ve davanın açılmasına neden olduğu anlaşılmakla davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına ve peşin yatırılan harcın davacıya iadesine, avukatlık ücreti ile yargılama giderlerinin Kurumdan tahsiline karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçelerle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı, düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 2, 3, 4.bentlerinin silinerek hükümden çıkartılmasına ve yerlerine sırasıyla;
“2-Davalı Kurum harçtan bağışık olduğundan başkaca harç alınmasına yer olmadığına, davacı tarafından yatırılan 18,40 TL başvuru ve 18,40 TL maktu karar ve ilam harcından oluşan toplam 36,80 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
3-Davalı Kurumun davanın açılmasına neden olduğu anlaşılmakla Tarifenin 6.maddesine göre 1.200,00 TL avukatlık ücretinin davalı Kurumdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 373,00 TL yargılama giderinin davalı Kurumdan alınarak davacıya ödenmesine,” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 31.10.2012 gününde oybirliğiyle ile karar verildi.