YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/12448
KARAR NO : 2013/17872
KARAR TARİHİ : 03.10.2013

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, 06/01/2010 tarihinden önceki süre için tahakkuk eden miktarın tahsiline ilişkin işlemin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R
Dava, davacının Zonguldak Gögüs ve Meslek Hastalıkları Hastanesinin 13.1.2004 tarihli raporu ile tespit edilen %10.3 oranındaki meslek hastalığı maluliyeti dolayısıyla davalı kurum tarafından bağlanan gelirin daha sonra YSK ve Adli Tıp raporları ile malluliyetin %0 olarak belirlenmesi gerekçe gösterilerek iptali üzerine 13.1.2004-16.3.2010 tarihleri arasında ödenen toplam 5.910.43 TL yersiz maluliyet aylığı dolayısıyla borcu bulunmadığının tespitiyle aksi yöndeki kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacıya Zonguldak Gögüs ve Meslek hastalıkları Hastanesinin 13.1.2004 tarihli raporu ile %10.3.oranında mesleki maluliyeti bulunduğunun tespit edilmesi üzerine meslek hastalığı geliri bağlandığı davacınnı %10.3 oranındaki mesleki maluliyet nedeniyle işveren TTK aleyhine Zonguldak 2.İş Mahkemesinni 2008/781 E sayılı dava doslyası ile açtığı manevi tazminat davasının yargılaması sırasında işverenin maluliyet oranına itirazı üzerine Yüksek Sağlık Kurulunun 2009/1214 E ve 01/37 Karar sayılı 6.1.2010 tarihli kararı ve Adli Tıp 3.İhtisas Kurulunun 4.4.2011 tarih ve 3221 sayılı kararı ile maluliyetin %0 olarak belirlenmesi üzerine davacının maluliyetinin kaldırırılarak 13.1.2004-16.2.2010 tarihleri zarasında ödenen maluliyet aylıklarınının geri istendiği anlaşılmaktadır.
01.10.2008 tarihi itibariyle yürürlükten kalkan 506 sayılı Yasanın 121/2. maddesinde yanlış ve yersiz ödendiği anlaşılan her türlü gelir, aylık ve sigorta yardımlarının 84. Maddenin son fıkrası saklı kalmak kaydıyla ilgililerin sonraki her çeşit istihkaklarından kesilmek suretiyle geri alınacağı, Kurumun genel hükümlere göre takip hakkının saklı olduğu bildirilmiştir.
Ancak 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren yersiz ödemelerin geri alınmasına ilişkin 5510 sayılı Yasanın 96. maddesinde “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler; a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden, b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, üç aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan,itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edileceği, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınacağı, alacakların yersiz ödemelere mahsubunun, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılacağı, kanunî faizin kalan borca uygulanacağı, bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanacağı, yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan % 25 oranında kesilmek suretiyle uygulanacağı, yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasların, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği bildirilmiş bu şekilde” kurumca yersiz ödemelerin geri alınmasına ilişkin esas ve usuller belirlenmiştir.
Konuya ilişkin 5510 sayılı Yasa öncesi mevzuata bakıldığında, 506 sayılı Yasanın “Yersiz ve yanlış ödemelerin tahsili”ni düzenleyen 121. maddesinde yersiz ödeme halinde iade yükümünün kapsamını belirleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, anılan Yasa içeriğinde konuyu düzenleyen başka bir düzenlemenin de yer almadığı görülmektedir. 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi ile 506 sayılı Yasada yer almayan yeni bir düzenleme getirilmiş, sebepsiz zenginleşmenin sigortalının veya hak sahibinin kasıtlı kusurlu davranışından veya Kurumun hatalı işleminden kaynaklanmasına bağlı olarak istirdadı mümkün ödeme miktarları belirlenmiştir. Kapsam belirlendikten sonra, ilgilinin Kurumdan alacağı yoksa geri alma işleminin genel hükümlere göre yapılacağı öngörülmüştür. 5510 sayılı Yasanın geçici maddelerinde ise, yersiz ödemelerin tahsili konusunda önceki hükümlerin uygulanması gereğini öngören herhangi bir kural yer almamaktadır.
Belirtilen nedenlerle; 5510 sayılı Yasanın 96. maddesi hükmünün, Kurumun yersiz ödemeden kaynaklanan alacakları konusunda süren uyuşmazlıklara uygulanması gerekmektedir.
HGK’nun 06.04.2011 günlü, 2010/21-726 E., 2011/68 K., 15.06.2011 günlü, 2011/21-362 E., 2011/409 K., 06.07.2011 günlü, 2011/21-402 E., 2011/472 K. sayılı kararları da bu yöndedir.
Bu açıklamalardan sonra somut olaya dönecek olursak, davacıya meslek hastalığı dolayısıyla bağlanan aylık Kurum Sağlık ünitesinin hatalı tespitinden kaynaklanmakta olup 5510 sayılı Yasanın 96/ b maddesi kapsamında bulunan yersiz ödeme niteliğindedir.Bu maddeye göre davacının iade ile yükümlü olduğu miktar ise hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, üç aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan,itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilerek alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınabilecektir.Somut olayda hatalı işlemin tespit tarihi Zonguldak 2.İş Mahkemesinin 2008/781 E,2011/812 K sayılı 8.12.2011 tarihli kararın kesinleşme tarihi olan bu kararın onanmasına ilişkin Yargıtay 21.Hukuk Dairesinin 2012/3378 E,2012/3588 K sayılı 12.3.2012 tarihli kararı olup bu tarihten geriye doğru en fazla 5 yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı tespit edilerek davacının 5510 sayılı Yasanın 96/b maddesi uyarınca iade ile sorumlu olduğu miktar belirlenerek karar verilmesi gerekirken aksine düşüncelerle davanın kabulü doğru değildir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03.10.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.