YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/10825
KARAR NO : 2012/10628
KARAR TARİHİ : 11.06.2012
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 01/01/1985 tarihinden itibaren Tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, 1985 yılından beri 2926 Sayılı Yasaya göre Tarım … sigortalısı olduğunun tespitini istemiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile davacının … sigortalılık başlangıç tarihinin 15.10.1998 tarihi olarak tespiti ile davacının, 15.10.1998 tarihinden dava tarihi olan 7.12.2010 tarihine kadar tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmiş ise de, hüküm dosya kapsamındaki belgelere uygun bulunmamaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının 5.4.1985 tarihli giriş bildirgesine istinaden 1.5.1985 tarihi itibari ile tarım … sigortalılığı tescilinin yapıldığı, ancak 10.4.1985 – 7.6.1985 tarih aralığındaki 506 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı nedeniyle tarım … sigortalılığının başlangıçtan itibaren terkin edildiği, kooperatif kaydının 15.10.1998 tarihinden itibaren kesintisiz devam ettiği, 2008 yılında taksim sonucu edindiği taşınmazlarının olduğu, tarım … prim kesintisinin ve prim ödemesinin olmadığı, tanık beyanlarından davacının tarımsal faaliyetinin sabit olduğu, SSK hizmet cetvelinden ihtilaflı dönemde 10.4.1985 – 7.6.1985 tarih aralığında 51 gün, 2.11.1985 – 12.11.1985 tarih aralığında 2 gün 5.11.1992 – 24.11.1992 tarih aralığında 16 gün, 5.4.1993 – 30.4.1993 tarih aralığında 24 gün, 23.6.1993 – 11.12.1993 tarih aralığında 59 gün şeklinde 506 sayılı Yasa kapsamında kısa süreli çalışmalarının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş Tarım … hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından Tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde
bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kuruma kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurumca resen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36. Maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2. Madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için Kuruma başvuru olmasa dahi bahse konu biçimde prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı resen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği resen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, Tarım Satış Kooperatifler Kanununa göre kurulan Pancar Ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Somut olayda, davacının ihtilaflı dönemdeki 506 sayılı Kanun kapsamındaki çalışmalarının kısa süreli olduğu, davacının 2926 sayılı yasanın 10. maddesinde belirtilen tarımsal faaliyetinin ispatı için gerekli kayıtlardan kooperatif kaydı ile taşınmazlarının bulunduğu, tanık beyanları ile tarımsal faaliyetinin doğrulanladığı, ancak köy muhtarı ile azalarının dinlenilmediği, görülmüştür.
Mahkemece yapılması gereken iş; ihtilaflı dönemdeki köy muhtarlarını ve yetecek kadar azayı tespit edip dinlemek, davacının tarımsal faaliyetinin doğrulanması halinde, 506 sayılı Kanun kapsamındaki kısa süreli çakışan sigortalılığı dışlayarak ihtilaflı dönemin tamamında tarım … sigortalılığının tespitine, karar vermekten ibarettir.
Kabule göre de; prim ödemesi ve prim kesintisi olmadığı halde, kooperatif kaydına dayanarak 15.10.1998 tarihinden itibaren tarım … sigortlılığın başlatılarak davacının 15.10.1998-7.12.2010 tarih aralığında tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesi hatalı olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 11.6.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.