YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/10653
KARAR NO : 2013/17275
KARAR TARİHİ : 30.09.2013

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, 4/1-a kapsamındaki sigortalılığı ile çakışan 01/10/2008 – 10/08/2009 tarihleri arasındaki Tarım … sigortalılığının iptaline, 04/03/2008 – 10/08/2009 tarihleri arasında 4/1-a kapsamında sigortalı olduğunun tespitine, 01/09/2012 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

Dava; davacının, 4/1-a kapsamındaki sigortalılığı ile çakışan 01.10.2008-10.08.2009 tarihleri arasındaki 4/1-b 4.alt bendi kapsamındaki (Tarım …) sigortalılığının iptali ile 04.03.2008-10.08.2009 tarihleri arasında 4/1-a kapsamında sigortalı olduğunun tespiti ile 01.09.2012 tarihi itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile “01.10.2008-10.08.2009 tarihleri arasında 2926 sayılı yasa uyarınca tarım … sigortalısı kabul eden kurum işleminin iptaline, davacının 01.10.2008 tarihinden sonraki 5510 sayılı yasanın 4/1-a maddesinden kaynaklanan sigortalılık sürelerinin geçerli bulunduğunun tespitine, emeklilik konusundaki talebin ise hukuki menfaat yokluğundan reddine” karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 01.03.1975 tarihinde başlayan 4/1-a kapsamındaki sigortalılığı giriş çıkışlarla birlikte 03.03.1997 tarihine kadar devam ettiği, 04.03.2008 – 30.06.2008; 01.07.2008 – 21.09.2008; 22.09.2008 – 25.09.2008; 17.10.2008 – 26.01.2009; 28.04.2009 – 17.08.2009 tarihleri arasında da 4/1-a kapsamında sigortalı olduğu, 16.09.1986 tarihli giriş bildirgesi ile 01.10.1986 tarihinden itibaren Tarım … sigortalısı olarak tescil edildiği, 4/1-a kapsamındaki çalışmaları sebebi ile tescil tarihi itibariyle sigortalılığının terkin edildiği, Sivas İş Mahkemesi 2008/73E, 2009/81K sayılı kararı ile davacının 01.05.2002-11.02.2008 tarihleri arasında Tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verildiği, 28.01.2008-10.08.2009 tarihleri arasında … Odasına üye olduğu ve davalı Kurum tarafından davacının mahkeme hükmüne göre ve oda kaydına göre 01.50.2002-11.02.2008 ve 01.10.2008-10.08.2009 tarihleri arasında Tarım … sigortalısı kabul edildiği anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlık, sigortalılık hallerinin birleşmesi (çakışan sigortalılık) halinde hangi sigortalılık statüsüne üstünlük tanınacağı noktasında toplanmaktadır. Çakışan sigortalılık halinin çözümüne dair mevzuat zaman içerisinde değişikliğe uğramıştır.
5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden sonraki dönemde;
5510 sayılı Kanun’un 53.maddesinin başlığı “Sigortalılık Hallerinin Birleşmesi” olup bugünkü halini 01.03.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Yasa’nın 33.maddesi ile almıştır.
16.06.2006 tarih ve 26200 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5510 sayılı Kanun’un 53.maddesinin ilk hali şu biçimdedir;
“Sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık nedenlerinden birden fazlasına aynı anda tâbi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır…”
“Sigortalılık hallerinin birleşmesi” halinde uygulanacak mevzuatı 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra iki döneme ayırmak mümkündür.
1) 01.10.2008-28.02.2011 tarihleri arasındaki dönemde sigortalının (4/1-a) ve (4/1-b) sigortalılık hallerine aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır.
2) 01.03.2011 ve sonrası dönemde ise 5510 sayılı Yasa’nın 5754 sayılı Yasa’nın 33.maddesi ile değişik 53.maddesine göre; sigortalının (4/1-a) ve (4/1-b) sigortalılık hallerine aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır.
5510 sayılı Kanun’un Geçici 33. maddesine göre Kanunun 53 üncü maddesinin birinci fıkrasında 6111 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik, bu değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarihten (01.03.2011) öncesi için uygulanmaz.

Somut olayda; davacının 28.01.2008 tarihinden itibaren devam eden … Odası kaydının bulunduğu, bu itibarla yukarıdaki açıklamalar gereğince önceden gelen Tarım … sigortalılığının geçerli sayılması gerektiği, 5510 sayılı Kanun’un Geçici 33. maddesine göre Kanunun 53 üncü maddesinin birinci fıkrasında 6111 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğin geriye yürümeyeceği göz ardı edilerek hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hatalı değerlendirme sonucu hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 30.09.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.