YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/9812
KARAR NO : 2011/9948
KARAR TARİHİ : 15.11.2011
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Davacı, 1.1.1998-30.7.2002 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Dava, davacının 1.1.1998-30.7.2002 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi tarım … sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un … bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … Kooperatifleri ile Birliği, … Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 1.9.1994-31.12.1994, 1.9.1995-31.12.1995, 1.9.1997-31.12.1997 tarihleri arasında Tarım … sigortalısı olarak tescilli olduğu, 31.7.2002 tarihinde 1479 sayılı Yasaya tabi olarak tescilinin yapıldığı ancak prim ödemesinin olmaması nedeniyle Ek 19. maddeye göre durdurulup 1.5.2008 tarihinde yeniden tescilinin yapılıp devam ettiği, … ne teslim etmiş olduğu ürün bedelinden Ağustos 1994 tarihinde ilk … prim kesintisinin yapıldığı, 20.8.1995, Ağustos 1997 ve 20.9.2003 tarihinde de kesintisinin yapıldığı, Ziraat Odası kaydının 5.6.2001 tarihinden itibaren devam ettiği, Tarım Kredi Kooperatifi kaydının 10.12.1998-27.10.2003 tarihleri arasında devam ettiği, … Kooperatifi kaydının bulunmadığı, anlaşılmıştır.
Somut olayda, davacının temyiz dilekçesine ekli ürün telim makbuzlarında prim kesintisi yapıldığı anlaşılmakla, davacıdan 1.1.1998-30.7.2002 tarihleri arası dönemde ürün teslim ettiği kişi ve kuruluşları açıklattırmak, varsa prim kesinti ve dayanak belgelerini getirtmek ve takip eden aybaşından itibaren sigortalılık tespitine karar vermek, aksi halde yani prim kesintisi yapılmamışsa şimdiki gibi karar vermekten ibarettir.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı olduğu şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine,15.11.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.