YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/8796
KARAR NO : 2011/10439
KARAR TARİHİ : 21.11.2011
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından 20.4.2010 tarihine kadar tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurum vekilinin tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının sattığı ürün bedelinden ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından 20.11.2010 tarihleri ara Tarım … sigortalısı olduğunun tespitine ilişkindir.
Mahkemece istem 1.5.1995-31.12.1995 tarihleri arasında kabul edilmiş fazla talebin reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş Tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … Kooperatifleri ile Birliği, …Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının sattığı ürün bedellerinden 20.11.1995, tarihinde prim kesintisinin yapıldığı, 2003-2007 yılları arasında teslimatı olduğu ancak prim kesintisi yapılmadığı, 30.5.2006 tarihinden Ziraat Odası kayıtlı olduğu,…Kooperatifi ve Pancar Kooperatifi kaydının bulunmadığı, davacının Tarım … sigortalısı olarak davalı kurumda 10.6.2010 tarihinde kayıtlı olduğu, başkaca … herhangi prim ödemesinin olmadığı, davacının temyiz aşamasında S.S. Kaklık Sulama Kooperatifinde 1.5.1993 tarihinden itibaren üyeliğinin bulunduğunu bildirdiği görülmüştür.
Mahkemece davacının 1.5.1995-31.12.1995 tarihleri arasında Tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesi yerinde ise de, davacının 1.5.1993 tarihinden dava tarihleri arasında … Sulama Kooperatifi üyeliğinin bulunup bulunmadığının araştırılarak, üye kayıt defteri davacının kooperatife kabulüne ilişkin Yönetim Kurulu Kararının bulunduğu Yönetim Kurulu Karar Defteri aslının, kooperatife aidat ödemiş ise ödeme belgelerinin araştırılarak, tüm belgeler bilgiler birlikte değerlendirilerek, eğer davacının 1.5.1993 tarihinden itibaren kooperatif kaydı devam ediyorsa 1.1.1996-10.6.2010 tarihleri arasında da tespite karar verilmesi, kaydı yoksa şimdiki gibi karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 21.11.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.