YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/5757
KARAR NO : 2012/24383
KARAR TARİHİ : 24.12.2012
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 1974-1984 yılları arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalıya ait işyerinde 1974-1984 tarihleri arasında hizmet akdine dayalı olarak geçen ve Kuruma kayıt ve tescil edilmeyen hizmetlerin tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile, davacının 1.1.2.1977-30.3.1984 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığının teespiti ile kuruma bildirilmeyen 2074 gün hizmetinin tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı yasanın 79. maddesi bu tip hizmet tesbiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı Kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Öte yandan, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşuna aittir. Kamu kuruluşlarında, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır.
Somut olayda, davacının, davalı orman işletmesinde fidan dikimi işinde 1974-1984 yılları arasında çalıştığı iddia edilmiş ise de fidan dikimi işinin mevsimlik mi yoksa tüm yıl süren bir … mi olduğu hususunun açıklığa kavuşturulmadığı, işyerinin kamu kurumu olması nedeniyle tüm ödemelerin belgelere dayalı olarak yapılması zorunluluğu karşısında çalışılan tüm döneme ait ücret ödeme belgelerinin dosya arasına alınmadığı, ödemelerden sigorta primi kesintisi yapılıp yapılmadığının araştırılmadığı ve eksik bildirim sözkonusu ise bu eksik bildirimin sebepleri üzerinde durulmadığının anlaşılmış olup; yapılacak … davacının, anılan çalışmalarının, gerçekten olup olmadığı, davalı kamu kuruluşu kayıt ve ücret bordrolarından tespit edilmeli, bu tür belgelerde noksanlık varsa, bunun nedeni araştırılmalı, giderek işyeri kayıtları getirtilip,davacıya yapılan ödemeler, bu ödemelerden sigorta kesintisi yapılıp yapılmadığı belirlenmeli, işyeri yetkilileri ile işyeri kayıtlarına geçen çalışma arkadaşları dinlenmek suretiyle çalışmanın mevsimlik mi tam zamanlı mı olduğu belirlenmeli, eksik bildirim nedenleri üzerinde durulmalı, hizmet hususu hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24/12/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.