YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/481
KARAR NO : 2011/1264
KARAR TARİHİ : 17.02.2011

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tespitine aksi yöndeki Kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 1.7.1995-1.10.2008 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkin olup davalı 15.12.2010 tarihli duruşma da 01.08.1995-31.12.1997, 17.08.2001-01.10.2008 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemiş ve talebini daraltmıştır.
Mahkemece istemin kısmen kabulü ile davacının 01.08.1995-31.12.1997, 17.08.2001-01.10.2008 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın, yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre, sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir.
2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre, kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Tarım … sigortalılık niteliğini yitirenlerin tarım … sigortalılığının yeniden başlaması için tescil veya tescil yerine geçen iradi prim ödemesi ya da prim tevkifatı yapılması gerekmektedir. Belirtilen durumlar dışında, tarım … sigortalılığının ziraat odası kaydı, tarım kredi kooperatifi kaydı, doğrudan gelir desteği ödemelerinden yararlanma, zirai kredi kullanımı ve benzeri nedenlerle kendiliğinden yeniden başlayıp devam etmeyeceği dikkate alınmalıdır. Bu husus, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 14.02.2007 gün ve E:2007/21-73, K:2007/71, 03.10.2007 gün ve E:2007/10-658, K:2007/71; 28.11.2007 gün ve E:2007/10-907, K:2007/893 ve 25.02.2009 ve E:2009/21-39, K:2009/92 sayılı kararlarında da benimsenmiş bulunmaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının tarım …’a ilk prim kesintisinin 1995/Haziran ayında yapıldığı, 17.08.2001 tarihinden itibaren ziraat odasına üye olduğu,başkaca tarım kooperatif kaydının olmadığı, 1996,1997 yıllarında kesinti yapıldığı,2007 yılında ürün teslimi yapıldığı , diğer yıllarda kesinti veya ürün teslimi yapıldığına dair dosyada belge bulunmadığı, davacının 3.2.2009 tarihinde verdiği dilekçe üzerine davalı Kurumca 01.07.1995- 31.12.1995, 01.05.1996- 31.12.1996, 01.06.1997- 31.12.1997 tarihleri arasında ve 01.10.2008- devamı şeklinde 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım … sigortalısı sayıldığının davacıya 11.3.2009 tarihli yazı ile bildirildiği,davanın ise bu yazı gelmeden önce 6.3.2009 tarihinde açıldığı,anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Mahkemece,davacının 01.01.1996-01.05.1996, 01.01.1997-01.06.1997 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi tarım … sigortalısı sayılması doğru ise de, 01.07.1995- 31.12.1995, 01.05.1996- 31.12.1996, 01.06.1997- 31.12.1997 tarihleri arasındaki dönemlerle ilgili talep yönünden davanın konusuz kaldığı düşünülmeden ve tarımsal faaliyetin kanıtlanmadığı ve tevkifat yoluyla yapılan prim kesintisine dair belge bulunmayan 17.08.2001-01.10.2008 tarihleri arasına yönelik talep yönünden tespit kararı verilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; 01.07.1995-31.12.1995, 01.05.1996-31.12.1996, 01.06.1997-31.12.1997 tarihleri arasında dava açıldıktan sonra davalı Kurumca davacı tarım … sigortalısı sayıldığı için bu dönemler yönünden dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar vermek, 17.08.2001-01.10.2008 tarihleri arasındaki dönemde, davacıya varsa ürün sattığı kişi, kurum ve kuruluşları açıklattırmak, buralardan ürün bedellerinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak, yapılmış ise belgelerini getirtmek, ve tüm delilleri birlikte değerlendirerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17.02.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.