YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/855
KARAR NO : 2010/4515
KARAR TARİHİ : 20.04.2010
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, SSK’lı çalışmaları hariç 1.1.1985- 26.10.1998 tarihleri arası tarım bağkur sigortalısı olduğunun tespiti ile yaşlılık aylığı bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 01.01.1985-26.10.1998 tarihleri arasında SSK’na tabi çalışmaları dışında tarım … sigortalısı olduğunun tespiti ile yaşlılık aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının 01.03.1995-25.10.1998 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunun tespitine, 57 yaşını doldurmadığından yaşlılık aylığı talebinin reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Öte yandan Tarım … sigortalılığının devamı sırasında diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmaların bulunması halinde bunların özellikle kısa süreli çalışmalar olması ve bu çalışmaların varlığı halinde de tarımsal faaliyetin devam ettiğinin kayıt, belge ve delillerle desteklenmesi durumunda tarımsal faaliyeti devam ettirme iradesinin kaybolmadığı kabul edilir. Uzun süreli çalışmaların devreye girmesi durumunda artık iradenin, bu çalışmanın tabi olduğu sigorta kolunda oluşacağı açık olduğundan, uzun süreli çalışma sonrasında tarım sigortalılığının devam etmeyeceği ancak kuruma yeniden müracaatın bulunması veya tarım … sigortalılığına devam etme iradesini ortaya koyacak şekilde düzenli prim ödemelerinin ya da sattığı ürünlerden prim tevkifatlarının yapılmış olması durumunda devam edebileceği Dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 14.02.2007 gün ve E:2007/21-73, K:2007/71; 11.07.2007 gün ve E:2007/21-543, K:2007/541 sayılı kararları).
Yapılan incelemede, davacının 01.01.1985 tarihinde davalı Kurumca 2926 sayılı Kanun’a göre kayıt ve tescilinin yapıldığı 07.04.1986-14.01.1988 tarihleri arasında 506 sayılı Kanun’a tabi Zorunlu sigortalı çalışmaları nedeniyle Tarım … sigortalılığının 06.04.1986 tarihinde terkin edildiği, 26.10.1998 31.5.2007 tarihleri arasında 1479 Sayılı Yasa’ya tabi zorunlu … sigortalısı olduğu, 17.12.1985 tarihinde tapulamadan edindiği 4 parça tarlasının bulunduğu, 03.11.1975 tarihinden beri Pancar Kooperatifine ortak olduğu, 5458 Sayılı Kanun’dan yararlanarak 31.05.2006,27.06.2006 tarihlerinde Tarım primi ödediği, Tarım Kredi Kooperatif kaydının 06.10.1967 den beri, Ziraat Odası kaydının 16.08.1999 tarihinden beri devam ettiği, davacının 15.06.1950 doğumlu olduğu, 07.04.1986-31.12.1986 , 01.01.1987-31.12.1987 tarihleri arasında toplam 616 gün 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğu, teslim ettiği ürün bedellerinden 28.02.1995, 11.04.2005, 17.04.2006,16.04.2007 tarihlerinde tevkifat yapıldığı görülmüştür.
Mahkemece davacının 506 Sayılı Kanun’a tabi sigortalılığının kısa süreli ve kesintili olduğu, Ziraat Oda kaydının 16.08.1999, Pancar Kooperatifi kaydının 03.11.1975, Tarım Kredi Kooperatif kaydının 06.10.1967 tarihinden itibaren devam ettiği , 17.12.1985 tarihinden itibaren tapuda kayıtlı arazilerinin bulunduğu nazara alınarak tarım … sigortalılığının durdurulduğu 06.04.1986 tarihinden 25.10.1998 tarihleri arasındaki tarım … sigortalılığı ile çakışan 506 sayılı Kanun’a tabi zorunlu sigortalı çalışmaları dışında tarım … sigortalısı olduğunun kabulüyle davacının yaşlılık aylığı şartlarının yeniden tartışılarak çıkacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile 6.4.1986- 28.2.1995 tarihleri arasındaki döneme ilişkin istemin reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 20.04. 2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.