YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/7968
KARAR NO : 2010/8073
KARAR TARİHİ : 06.07.2010
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 1.11.1995 tarihinden itibaren Tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının ürettiği pamuk ürününün tesliminde yapılan … prim kesintisi nedeni ile 01.11.1995 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasaya tabi Tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir. Mahkemece istemin reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş Tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından Tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde, kayıt ve tescil için Kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçimde prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede davacının Ziraat Odası kaydının 13.10.1980 tarihinde başladığı, Tarım Kredi Kooperatifi ortağı olmadığı, üzerine kayıtlı zirai arazisinin bulunduğu, Ziraat Bankasından kredi almadığı, davacının sattığı ürün bedelinden ilk prim kesintisinin 03.10.1995-14.11.1995 tarihinde yapılıp 1998-2000-2001-2003-2004 yıllarında da prim kesintisinin olduğu görülmektedir.
Davacının 2926 sayılı Yasaya tabi Tarım … sigortalısı olarak ilk tescili 22.07.2008 tarihli başvurusuna istinaden 01.11.1995 tarihi itibarı ile yapılmış, ancak daha sonra 03.10.1995-14.11.1995 tarihinde yapılan kesintilerin Kurum kayıtlarına yansımaması nedeni ile Kurum kayıtlarındaki ilk kesinti (11.11.1998 tarihli müstahsil makbuzuna göre) tarihi olan 01.12.1998 tarihine çekilmiş ise de ürün tesliminde kesilen primin Kurum hesabına yatırılması sigortalının değil, ürünü teslim alan tüccarın ya da prim takibi yapmayan kurumun sorumluluğudur. Bir başka deyişle prim tahsil ettiği halde Kurum’a yatırmayan ya da tahsil edilen primi takip etmeyen Kurum’un sorumluluğu davacıya yüklenemez.
Davacının ilk prim kesintisini takip eden aybaşı olan 01.11.1995 tarihinden başlamak üzere 2926 sayılı Yasaya tabi Tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar vermek gerekirken, davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ.Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı Vekili’nin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının itek halinde davacıya iadesine , 06.07.2010 tarihli oturumda oybirliğiyle karar verildi.