YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/7718
KARAR NO : 2012/2352
KARAR TARİHİ : 27.02.2012
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : … 1. İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 08/06/2001-02/02/2005 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacının tüm, davalıların ise aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 8.6.2001-30.6.2004 tarihleri arasında davalı T.. A..’a ait işyerinde, 1.7.2004-2.2.2005 tarihleri arasında Z.. A..’a ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile davacının 5.11.2001-31.12.2001 tarihleri arasında 55 gün ve 1.1.2002-1.3.2002 tarihleri arasında 60 gün olmak üzere toplam 115 gün davalı T.. A..’a ait işyerinde, 1.7.2004-31.12.2004 tarihleri arasında 180 gün ve 1.1.2005-2.2.2005 tarihleri arasında 32 gün olmak üzere toplam 212 gün davalı Z.. A..’a ait işyerinde çalıştığı kabul edilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Somut olayda, 2.1.1962 doğumlu davacının 8.6.2001-5.11.2001 tarihleri arasında davalılardan T.. A..’a ait “…” sicil sayılı “…-…” arasında şehir içi yolcu taşıma işi yapan “hatlı otobüs” işyerinde şoför olarak geçen çalışmaları sigortalı işe giriş bildirgesi ve dönem bordroları ile Kuruma bildirilmiş olup davacının davaya konu dönemde bildirilen başkaca çalışması bulunmamaktadır. Mahkemece bordro tanığı dinlenmemiştir. Dinlenen davacı tanıkları, davacının 2001-2005 yılları arasında kesintisiz olarak davalılara ait otobüslerde şoför olarak çalıştığını belirtmelerine karşın davalı tanıklarının, davacının T.. A..’a ait otobüste 2001 yılı sonunda 5-6 ay çalıştığını ve bunun dışında çalışmasının bulunmadığını, davalılardan Z.. A..’a ait otobüste ise çalışmasının bulunmadığını belirttikleri, mahkemece davacı ve davalı tanıklarının beyanları arasındaki mübayenetin (karşıtlık) giderilmediği anlaşılmaktadır. Davalılardan T.. A..’ın plakalı otobüsünü 26.11.2001 tarihinde sattığı ve 26.2.2002 tarihinde otobüs satın aldığı, mahkemece bu tarihler arasında davalı T.. A.. adına kayıtlı “hatlı otobüs” olup olmadığının İETT’den sorulmadığı, davaya konu dönemde davacılara ait kaç adet “hatlı otobüs” bulunduğunun, hangi tarihler arasında fiilen çalıştığının, bu araçların ortalama günlük çalışma süresinin, bu çalışma süresine göre kaç şoför çalıştırılması
gerektiğinin ve bu tarihler arasında davacının bu araçlarda şoförlük yapıp yapmadığına dair belge ve kayıt olup olmadığının İETT’den sorulmadığının, davacının sigortalı sicil dosyasının ve hizmet döküm cetvelinin eksiksiz getirtilmediği, Kurumda bulunan işyeri sicil dosyalarının getirtilmediği ve böylece davacının davalı işyerlerinde geçen çalışma olgusunun yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmediği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davalı işyerlerine ait işyeri dosyalarını getirtmek, öncelikle davacının çalışma iddiasına konu dönemin tamamını kapsar biçimde bordro tanıklarını dinlemek, gerek görüldüğü takdirde Kurumdan sorulmak suretiyle veya zabıta araştırması ile tespit edilecek komşu işyerlerinde benzer işi yapan işlerle uğraşan işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanların beyanlarına başvurmak, 26.11.2001-26.2.2002 tarihler arasında davalı T.. A.. adına kayıtlı “hatlı otobüs” olup olmadığını İETT’den sormak, davaya konu dönemde davacılara ait kaç adet “hatlı otobüs” bulunduğunu, hangi tarihler arasında fiilen çalıştığını, bu araçların ortalama günlük çalışma süresini, bu çalışma süresine göre kaç şoför çalıştırılması gerektiğini ve bu tarihler arasında davacının bu araçlarda şoförlük yapıp yapmadığına dair belge ve kayıt olup olmadığını İETT’den sormak, davacının sigortalı sicil dosyasını ve hizmet döküm cetvelini SGK Sinop İl Müdürlüğünden eksiksiz istemek, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine, 27.2.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.