YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/6759
KARAR NO : 2010/6493
KARAR TARİHİ : 07.06.2010

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, 01.11.1992-30.09.2008 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya göre tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davacı, 01.11.1992-30.09.2008 tarihleri arasında 2926 Sayılı Yasa’ya göre Tarım … sigortalısı olduğunun tespitini istemiştir.
Mahkemece, istemin kısmen kabulü ile davacının 01.07.1996 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmiş ise de bu sonuç usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş Tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından Tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan re’sen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için Kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir.
2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Gerçekten Tarım … sigortalılığının devamı sırasında diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmaların bulunması halinde bunların özellikle kısa süreli çalışmalar olması ve bu çalışmaların varlığı halinde de tarımsal faaliyetin devam ettiğinin kayıt, belge ve delillerle desteklenmesi durumunda tarımsal faaliyeti devam ettirme iradesinin kaybolmadığı kabul edilir. Uzun süreli çalışmaların devreye girmesi durumunda artık iradenin, bu çalışmanın tabi olduğu sigorta kolunda oluşacağı açık olduğundan, uzun süreli çalışma sonrasında tarım sigortalılığının devam etmeyeceği, ancak kuruma yeniden müracaatın bulunması veya Tarım … sigortalılığına devam etme iradesini ortaya koyacak şekilde düzenli prim ödemelerinin ya da sattığı ürünlerden prim tevkifatlarının yapılmış olması durumunda devam edebileceği Dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 14.02.2007 gün ve E:2007/21-73, K:2007/71; 11.07.2007 gün ve E:2007/21-543, K:2007/541 sayılı kararları).
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının 01.01.1987 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında Tarım … sigortalı olarak tescilinin yapıldığı, 16.01.1989-03.10.1992 tarihleri arasında yurt dışında çalışması bulunduğundan, 15.01.1989 tarihi itibari ile Tarım … sigortalılığının sona erdirildiği, davacının sattığı ürün bedelinden ilk prim kesintisinin 15.06.1996 tarihinde yapıldığı, takip eden yıllarda başkaca tevkifatın bulunmadığı, 24.11.2001 tarihinden başlayıp devam eden ziraat odasına üyeliğinin bulunduğu ve tarım arazisinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda davacının uzun süreli yurt dışı çalışmaları nedeni ile Tarım … sigortalılığının 15.01.1989 tarihinde sona erdikten sonra davacı tarafından teslim edilen ürün bedelinden, ilk prim kesinti tarihi olan 15.06.1996 tarihini takip eden 01.07.1996 tarihinden itibaren 31.12.1996 tarihine kadar 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılı olduğunun tespiti yerindedir Ancak sonraki dönemlerde kesintilerin bulunmaması ve kesinti yapıldığına dair dosya içerisinde belge bulunmadığı halde ziraat odası kaydının 24.11.2002 yılında başladığı halde 01.01.1997 tarihinden itibaren 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olarak kabulü usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı hüküm fıkrasının tamamen silinerek yerine;
1-Davanın kısmen kabulü ile davacının 01.07.1996–31.12.1996 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa gereği Tarım … sigortalısı sayılması gerektiğinin tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davalı kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, peşin alınan 31.20-TL harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde davacıya iadesine,
3-Davanın kısmen kabulü nedeniyle hüküm tarihinde uygulanmakta olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 1.000.00-TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak vekille temsil edilen davacıya verilmesine, 1.000.00-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak vekille temsil edilen davalıya verilmesine,
5-Davanın kısmen kabul edildiği dikkate alınarak davacı tarafından yapılan toplam 135,00- TL yargılama giderinden takdiren 10,00-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 07.06.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.