YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/3817
KARAR NO : 2011/4582
KARAR TARİHİ : 12.05.2011
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01.01.2000-01.06.2001, 01.12.2004-01.10.2005, 10.01.2006-02.02.2007 ve 01.04.2007-12.09.2008 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava,davacının davalıya ait … Oto Egzos işyerinde 01.01.2000-01.06.2001,01.12.2004-01.10.2005,10.01.2006-02.02.2007,01.04.2007-12.09.2008 tarihleri arasında geçen ve Kuruma kayıt ve tescil edilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 05.09.2000 tarihinde … işyeri sicil numaralı davalı işyerinde işe başladığına dair işe giriş bildirgesinin 04.09.2000 tarihinde Kuruma verildiği,aynı işyerinden verilen 01.05.1982,15.02.1988,01.05.1989 tarihli işe giriş bildirgelerinin bulunduğu, davalı işyerinde 01.05.1982-10.01.1988,1988/2.dönem ile 10.03.1989,01.05.1989-30.11.1989 tarihleri arası her dönem kısmi bildiriminin bulunduğu,01.11.1993-1999/1 tarihleri arası dava dışı işyerlerinden bildiriminin bulunduğu, 05.09.2000-31.03.2001 tarihleri arası davalı işyerinden tam bildirim yapıldığı 26.11.2001-30.11.2004 tarihleri arası ve 08.03.2007-31.03.2007 tarihleri arası dava dışı işyerlerinden kısmi bildiriminin bulunduğu, davalı işyerinin 01.05.1982 tarihinde 506 sayılı Yasa kapsamına alındığı, dosya kapağına iliştirilen yazıdan kaleme verildiği anlaşılan işyeri dosyasının dava dosyası ekinde gönderilmediği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı yasanın 79. maddesi bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat kazanabilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ilc çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527,30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davalı işyerine ait 2000/2.dönemden sonraki dönem bordroları getirtilmeden, 2000/1.ve 2.dönemde çalıştığı anlaşılan tek bordro tanığı dışında davacı ile aynı dönemde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlarına geçmiş başkaca bordro tanığı dinlenmeden, komşu işyeri çalışanı veya işvereni oldukları tesbit edilemeyen tanık beyanlarına dayanılarak istemin reddine karar verilmesi isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş; davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınarak, davalı işyerine ait 2000/2.dönemden sonra Kuruma verilen işyeri dönem bordrolarını ve komşu işyeri çalışanları veya işvereneleri olduklarını söyleyen tanıkların komşu işyeri çalışanı veya işvereni olduklarını gösteren belgeleri getirtmek, davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlarına geçmiş diğer bordro tanıklarını yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını veya işverenleri tesbit edip beyanlarına başvurmak, davacının davalı işyerindeki çalıştığı süreyi kuşkuya yer vermeyecek şekilde tespit etmek, davacının uyuşmazlık konusu dönemde başka işyerlerinden bildirilen çalışmaları da dikkate alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar vermektir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 12.05.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.