YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/12789
KARAR NO : 2012/8541
KARAR TARİHİ : 21.05.2012
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, bağlanan ölüm aylığının kesilerek yapılan ödemelerin ölüm gelirinden kesilmesi ve yersiz ödeme nedeniyle borç çıkarılmasına ilişkin davalı kurum işleminin iptaliyle ölüm aylığından yapılan kesintilerin kesinti tarihinden itibaren yasal faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacıların 506 sayılı Yasaya tabi sigortalı iken iş kazası sonucu ölen kızı …’tan dolayı bağlanan ölüm aylığının kesilerek yapılan ödemelerin ölüm gelirinden kesilmesi ve yersiz ödeme nedeniyle borç çıkarılmasına ilişkin davalı Kurum işleminin iptali ile ölüm aylığından yapılan kesintilerin kesinti tarihinden itibaren yasal faizi ile davalı Kurumdan istirdadı istemine ilişkindir.
Mahkemece, Kurum işlemi yerinde olduğundan istemin reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacılar murisi…’ın 27.4.2005 tarihinde iş kazası neticesi öldüğü, Kurumun 19.8.2005 tarihli işlemi ile davacılara
506 Sayılı Kanun’un 66/C maddesi uyarınca 1.5.2005 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlandığı, Kurumun 15.11.2005 tarihli işlemi ile yine davacılara 506 Sayılı Kanun’un 11/A maddesi uyarınca 27.4.2005 tarihinden itibaren ölüm geliri bağlandığı, ölüm geliri bağlama kararında davacılara daha önce bağlanan aylığın yarıya indiği belirtilerek bu aylıktaki yarıya indirim nedeniyle 1.5.2005-21.12.2005 süresi için yarıya inme borcunun 746,33 YTL olarak dosyanın birikmişinden düşüldüğünün bildirildiği, ancak SSK Tahsiler Daire Başkanlığı’nın 10.10.2007 tarihli yazıları ile davacılara 506 Sayılı Yasa’nın 24. ve 69. maddelerinde yapılan değişiklik ile ölen sigortalının ana ve babasının birden fazla dosyadan gelir yada aylık almasının mümkün olmadığı gerekçesiyle davacılara 1.5.2005 tarihi itibarı ile bağlanan ölüm aylığının kesilerek, 1.5.2005-21.8.2007 süresi için davacıların yersiz aldığı aylıkların borç kaydedildiği ve almakta oldukları ölüm geliri dosyasından kesinti yapılmaya devam edileceğinin bildirildiği, davacılar murisinin 1.8.1999-27.4.2005 arası 1237 gün 506 sayılı Yasaya tabi hizmetinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 92.maddesine göre, “Hem malullük hem de yaşlılık sigortasından aylık bağlanmasına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı bağlanır.Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile iş kazalariyle meslek hastalıkları sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık ve gelirlerden yüksek olanın tümü, eksik olanın da yarısı bağlanır. Bu aylık ve gelirler eşitse iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından bağlanan gelirin tümü, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından bağlanan aylığın da yarısı verilir. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık bağlanmadan önce iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından bağlanan ve sermayeye çevrilen gelirler ile yaşlılık sigortasından yapılacak toptan ödemelerde bu fıkra hükmü uygulanmaz.Malullük sigortasından aylık bağlanmasına ve yaşlılık sigortasından toptan ödeme yapılmasına hak kazanan sigortalıya yalnız aylık verilir.”
Somut olayda, 506 sayılı Yasanın 92.maddesine göre, davacıların murislerinin sigortalılığı nedeniyle 506 Sayılı Kanun’un 66/C maddesi uyarınca 1.5.2005 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlandığı, 506 Sayılı Kanun’un 11/A maddesi uyarınca 27.4.2005 tarihinden itibaren ölüm geliri bağlandığı, buraya kadar yapılan Kurum işlemlerinin doğru olduğu, aylık ve gelirlerin birleşmesi halinde, hak sahiplerine bu aylık ve gelirlerden yüksek olanın tümü, eksik olanın da yarısının bağlanması gerektiği, ölüm geliri bağlama kararında bu işleminde yerine getirildiği, ancak daha sonra SSK Tahsiler Daire Başkanlığı’nın 10.10.2007 tarihli yazıları ile 506 Sayılı Yasa’nın 24. ve 69. maddelerinde yapılan değişiklik ile ölen sigortalının ana ve babasının birden fazla dosyadan gelir yada aylık almasının mümkün olmadığı gerekçesiyle ölüm aylığının başlangıcından itibaren iptal edilmesi işleminin hatalı olmasına rağmen, Kurum işlemi doğru kabul edilerek davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur.
Yapılacak iş; Mahkemece 506 sayılı Yasanın 92.maddesi doğrultusunda uygulama yapılarak davacılara bağlanan ölüm aylığı ile ölüm gelirinden, yüksek olanının tamamının, düşük olanının yarısının ödenmesine devam edilerek, hangisinin düşük, hangisinin yüksek olduğu, düşük olanının yarıya indirilmesinden dolayı davacılara borç kaydedilecek miktarın ne kadar olduğu hususlarında bilirkişi raporu almak suretiyle karar verilmekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacılara iadesine, 21.05.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.