YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/10352
KARAR NO : 2012/5501
KARAR TARİHİ : 09.04.2012
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 17/11/1992-01/08/1997 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun ve davalı … Genel Müdürlüğünün aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 17.11.1992-1.8.1997 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın Kabulü ile davacının 17.11.1992-1.8.1997 tarihleri arasında geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa’nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa’nın 86/8. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay’ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Somut olayda, davacının 1.8.1997 tarihinde davalı … Genel Müdürlüğüne bağlı Fethiye Orman İşletme Müdürlüğünde çalışmaya başladığına dair sigortalı işe giriş bildirgesinin Kuruma verilerek bu tarihten itibaren “15640.48” sicil sayılı işyerinde kesintili geçen çalışmalarının bildirildiği anlaşılmaktadır. Davalı idare, davacının 17.11.1992-1.8.1997 tarihleri arasında vahidi fiyat usulü (orman idaresi tarafından yaptırılan kesim, dikim, bakım, çapa gibi işlerde birim işe verilen fiyat) çalışması bulunduğunu belirterek davacıya orman sahasında kültür bakım işi yaptığı gerekçesiyle 10.2.1993-3.1.1995 tarihleri arasında 5 sefer ödeme yapıldığına ilişkin ödeme belgeleri sunmuştur.
Öncelikle, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşuna aittir. Kamu kuruluşlarında, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Nitekim, davacıya ait kimi çalışmaların resmi kayıtlara intikal ettirildiği de tartışmasızdır. Bunun dışında davacının, kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenle bildirim dışı kaldığı gereğince ve yeterince araştırma konusu yapılmamıştır. Davacının ücretsiz çalışması hayatın olağan akışına aykırı, kamu kuruluşundaki çalışmaların resmi kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıl olduğuna göre davacının işyeri özlük dosyası ve ücret ödeme belgelerinin tamamı (davacı ile benzer konumdaki işçilere yönelik) getirtilmeden sigortalı çalışmaların kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
Öte yandan, mahkemece dönem bordrolarının getirtilmediği, dinlenen tanıkların davacı ile benzer biçimde vahidi usül çalışan işçilerden olduğu, bordro tanığı veya komşu işyeri tanığı dinlenmediği, davacının 1.8.1997 tarihinden itibaren bildirilen sigortalı çalışmalarının kesintili olması karşısında çalıştığı iddia edilen işyerinin ( … Eğitim Tesisleri ) hangi yıllarda ve hangi tarihler arasında faal olduğunun ve hizmet verdiğinin araştırılmadığı ve böylece çalışma olgusunun yeterli ve gerekli bir araştırmayla hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlenmediği anlaşılmaktadır.
Kabule göre de, karar başlığına Orman Genel Müdürlüğü yerine tüzelkişiliği ve dolayısıyla taraf ehliyeti bulunmayan Fethiye Orman İşletme Müdürlüğünün yazılması da doğru değildir.
Yapılacak iş, davacının işyeri özlük dosyasını ve davacı ile benzer konumdaki işçilere yönelik hazırlanan ücret ödeme belgelerinin tamamını ve dönem bordrolarını getirtmek, bordro tanıklarını ve işveren kuruluşun davacı ile ilgili yetkili şef, amir, müdür
gibi yetkili kişileri dinleyerek bir sonuca ulaşmak davacının çalıştığı iddia edilen işyerinin ( … Eğitim Tesisleri ) hangi yıllarda ve hangi tarihler arasında faal olduğunu ve hizmet verdiğini araştırmak, davacıya yapılan ücret ödemelerini, ödemeye esas çalışmanın geçtiği dönemdeki asgari ücret ile karşılaştırmak ve davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurumun ve davalı … Genel Müdürlüğünün bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan …’ne iadesine 09/04/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.