YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/9895
KARAR NO : 2009/11017
KARAR TARİHİ : 13.07.2009
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 1.6.1994-31.5.2004 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava davacının, 01.06.1994-31.05.2004 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, davacının 01.06.1994-31.05.2004 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir.
2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 2003 yılında Ziraat Odasına üye olduğu,Tarım Kredi Kooperatifine ve diğer tarım kooperatiflerine kaydının olmadığı, davacı dan ilk prim kesintisinin 1994/Mayıs ayında yapıldığı,ayrıca 1995,1996,1997,1998,1999,2000,2004,2005,2006,2007,2008 yıllarında da tarım … prim kesintisi yapıldığı ,2001,2002,2003 yıllarında tarım … kesintisi yapılmadığı,2926 sayılı Yasaya göre 01.06.2004 tarihinde tescil edildiği, tescilinin devam ettiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının tarım … sigortalılık başlangıcının 01.06.1994 olarak kabulü ile 01.06.1994-31.12.2000 tarihleri arasında davacının tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine ilişkin verilen hüküm yerinde ise de,bu dönemden sonra tevkifat kesintisine ilişkin belgenin dosyada bulunmadığı ve tarımsal faaliyetin kanıtlanmadığı 01.01.2001-31.05.2004 tarihleri arasına yönelik istemin kabul edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının tümünün silinerek yerine,
“Davanın kısmen kabulü ile, davacının ilk … prim kesintisinin yapıldığı 1994/Mayıs tarihini takip eden aybaşı olan 01.06.1994 ile 31.12.2000 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında … tarım sigortalı sayılması gerektiğinin tespitine,fazla talebin reddine,
Davalı Kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Davacı tarafından yapılan 17.60 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre takdiren 12.32 TL’ sının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 5.28 TL’sının davacı üzerinde bırakılmasına,
Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ne göre hesaplanan 575.00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı kuruma verilmesine,aynı tarifeye göre hesaplanan 575.00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına, hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 13.07.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.