YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/9652
KARAR NO : 2009/10512
KARAR TARİHİ : 06.07.2009
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 1.9.1994 tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tesbetine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava davacının, 01.09.1994-09.10.2007 dava tarihi arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, davacının 01.09.1994-09.10.2007 tarihleri arasında 506 sayılı Yasaya tabi çalışma süreleri dışında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın
10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının ziraat odası kaydının bulunmadığı,Tarım Kredi Kooperatifine üyeliğinin 03.02.1983-13.06.1997 tarihleri arasında ve 29.06.2006 devamı şeklinde olduğu, davacının sattığı ürün bedelinden ilk prim kesintisinin 19.08.1994 tarihinde yapıldığı,ayrıca 1995,1999,2001,2002,2003,2006 yıllarında da tarım … prim kesintisi yapıldığı ,1996,1998,2000 yıllarında ürün tesliminin olduğu,2004,2005 yıllarında ürün teslim etmediği tarım … prim kesintisi yapılmadığı ,davacının 24.06.1997-31.01.1998 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı … sigortalısı 1996 yılında 121 gün, 1997 yılında 57 gün, 2007 yılında 64 gün, 01.01.2008-30.08.2008 tarihleri arasında 210 gün 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının tarım … sigortalılık başlangıcının 01.09.1994 olarak kabulü ile 01.09.1994-31.12.2003 tarihleri arasında ve 26.04.2006 tarihinde yapılan kesintiyi takip eden aybaşı olan 01.05.2006 tarihinden 09.10.2007 dava tarihi arasında 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalılık süreleri dışlanmak suretiyle davacının tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine ilişkin olarak verilen hüküm yerinde ise de, tevkifat kesintisine ilişkin belgenin dosyada bulunmadığı ve tarımsal faaliyetin kanıtlanmadığı 01.01.2004-01.05.2006 tarihleri arasına yönelik istemin kabul edilmesi ayrıca önceden oluşan 24.06.1997-31.01.1998 tarihleri arasındaki 1479 sayılı Yasa’ya tabi sigortalılık süresinin dışlanması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlıkların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının tümünün silinerek, yerine,
“1-Davanın kısmen kabulü ile, davacının 01.09.1994-24.06.1997, 01.02.1998-31.12.2003 ve 01.05.2006-09.10.2007 tarihleri arasında 506 sayılı Yasaya tabi sigortalı olduğu süreler dışında,2926 sayılı Yasa kapsamında … tarım sigortalısı olduğunun tespitine,fazla talebin reddine,
2-Davalı Kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan 226.00 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre takdiren 45.00 TL sının davacı üzerinde bırakılmasına, 181.00 TL sının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-AAÜT’ne göre hesaplanan 575,00TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı kuruma verilmesine,aynı tarifeye göre hesaplanan 575,00TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına, hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 06.07.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.