YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/8965
KARAR NO : 2009/10773
KARAR TARİHİ : 09.07.2009
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Davacı, ilk kesinti tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 01.05.1996 tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun ve 5458 sayılı Yasa’dan yararlanması gerektiğinin tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin kısmen kabulü ile,davacının 01.07.1997-31.12.1997 ve 01.07.2000-31.12.2000 tarihleri arasında tarım … sigortalı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın, yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre, sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre, kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan .. ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının Ziraat Odasına ve Tarım Kredi Kooperatifine ortaklığının bulunmadığı, sattığı ürün bedellerinden ilk prim kesintisinin 20.04.1996 tarihinde yapıldığı bildirilmiş iken daha sonra 20.06.1997 tarihinde yapıldığının bildirildiği, sonraki yıllarda; 20.06.2000,21.05.2002 ve 20.04.2003 tarihlerinde ürün bedellerinden prim kesintisinin yapıldığı başkaca kesintinin yapılmadığı,ayrıca davacının 24.02.1997-24.08.1998 tarihleri arasında askerlik görevini yaptığı,28.03.2001-07.06.2001 tarihleri arasında 70 gün 2004 yılının 5.ayından itibaren SSK’lı çalışmalarının bulunduğu görülmektedir.
Yapılacak iş; davacının sattığı ürün bedelinde ilk prim kesintisinin hangi tarihte yapıldığını kesin olarak tesbit edip çelişkiyi gidermek, ürün bedelinden yapılan ilk prim kesintisinin 20.04.1996 olduğunun tesbit edilmesi halinde takip eden aybaşı olan 01.05.1996 tarihinden itibaren askerlik görevinin başladığı 24.02.1997 tarihine kadar ve bundan sonraki ilk kesintinin yapıldığı 20.06.2000 tarihini takip eden aybaşı olan 01.07.2000 tarihinden itibaren 31.12.2000 tarihine kadar ve kesintileri nedeniyle 01.06.2002-31.12.2003 tarihleri arasında; ilk prim kesintisinin 20.06.1997 olduğunun tesbit edilmesi halinde ise askerlik görevinin bittiği tarihten sonraki ilk kesintinin yapıldığı 20.06.2000 tarihini takip eden aybaşı olan 01.07.2000 tarihinden itibaren 31.12.2000 tarihine kadar ve kesintileri nedeniyle 01.06.2002-31.12.2003 tarihleri arasında tarım … sigortalı olduğunun tesbitine karar vermektir.
Mahkemece davacının sattığı ürün bedelinden yapılan ilk prim kesintisinin hangi tarihte yapıldığı konusundaki çelişki giderilmeden ve askerlik görevini yaptığı dönem dışlanmadan yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 09.07.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.