YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/6963
KARAR NO : 2009/9463
KARAR TARİHİ : 23.06.2009
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, ilk kesinti tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tespiti ile aksine kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı kurumun tüm,davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava davacının, 01.07.1994 tarihi ile 01.11.2007 dava tarihi arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, davacının 01.07.1994-31.12.1994 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 21.08.2002 tarihinden itibaren ziraat odası üyeliğinin bulunduğu, Tarım Kredi Kooperatifi kaydının olmadığı,20.05.2004 tarihinden itibaren Kuşdere Köyü Tarımsal Kalkınma kooperatifine kaydının bulunduğu, davacının sattığı ürün bedelinden ilk prim kesintisinin 06.06.1994 tarihinde Tekel Müdürlüğünce yapıldığı,ayrıca 1995,1996,1999,30.09.2006,2007 yıllarında da tarım … prim kesintisi yapıldığı, 2007 yılında çıkan genelge uyarınca davalı Kurumca 2926 sayılı Yasa kapsamında 01.04.1995 tarihinde tescil edildiği,31.12.1995 tarihinde terkin edildiği,01.05.1996 tarihinde yeniden tescil edildiği,31.12.1996 tarihinde terkin edildiği,01.08.1999 tarihinde tekrar tescil edildiği,31.12.1999 tarihinde terkin edildiği ve 01.06.2007 tarihinde yeniden tescil edildiği, tescilinin devam ettiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının tarım … sigortalılık başlangıcının 01.07.1994 olarak kabulü ile 01.07.1994-31.12.1994 tarihleri arasında davacının tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine ilişkin verilen hüküm yerinde ise de,bu dönemden sonra tevkifat kesintisine ilişkin belgenin dosyada bulunduğu ve tarımsal faaliyetin kanıtlandığı 01.01.1995-01.04.1995 tarihleri arasına,01.01.1996-01.05.1996 tarihleri arasına ve 01.10.2006-01.06.2007 tarihleri arasına yönelik istemin kabul edilmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 1.bendinin silinerek yerine, “Davanın kısmen kabulü ile, davacının davalı Kurumca kabul edilen süreler dışında 01.07.1994-01.04.1995, 01.01.1996-01.05.1996 tarihleri arasında ve 01.10.2006-01.06.2007 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında … tarım sigortalı sayılması gerektiğinin tespitine,davacının davalı Kurumca sigortalı kabul edildiği 01.04.1995-31.12.1995 , 01.05.1996-31.12.1996 , 01.08.1999-31.12.1999, 01.06.2007-01.11.2007 tarihleri arasına yönelik istemin hukuki yarar yokluğundan reddine, diğer dönemlere ilişkin fazla istemin reddine” tarih ve sözcüklerinin yazılmasına, hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, davacı tarafından 60.00 TL temyiz başvuru harcı yatırılmış olduğu anlaşılmakla, 23.06.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.