YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/6618
KARAR NO : 2010/4781
KARAR TARİHİ : 26.04.2010

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı,ölen babası Bild …’un 3201 sayılı Yasa uyarınca yaptığı borçlanmasını iptal eden Kurum işleminin iptaliyle ölüm aylığı bağlanmasına,ödenmeyen aylıkların faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, ölen babası … …’un 3201 sayılı Yasa uyarınca yaptığı borçlanmasını iptal eden Kurum işleminin iptali ile ölüm aylığı isteminin reddine ilişkin Kurum işleminin iptali ve ödenmeyen yetim aylıkların faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece istemin kabulü ile, Kurumun davacının murisi … …’un emeklilik işleminin iptaline ilişkin işlemin iptaline, borçlanma talebinin geçerli olduğunun tespitine, davacıya … …’un ölüm tarihini takip eden 01.10.2001 tarihinden itibaren yetim aylığı bağlanmasına ,davacıya ödenmeyen yetim aylıklarının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının murisi olan … …’un 08.07.1969-08.07.1994 tarihleri arasında Almanya’da geçen çalışmalarından 9000 gün karşılığını kuruma borçlanıp borçlanma bedelini 14.07.1994 tarihinde ödediği ve 01.08.1994 tarihinden itibaren Türkiyede geçen 506 sayılı Yasa kapsamında zorunlu sigortalı çalışmaları ve 3201 sayılı Yasa kapsamında borçlandığı sürelere göre yaşlılık aylığı bağlandığı, … …’un emekli olduktan sonra da 10.08.1994-27.03.1997 tarihleri arasında yurt dışında çalışması, 28.03.1997-30.06.1999 tarihleri arasında da yurt dışından işsizlik yardımı aldığının tespit edilmesi nedeni ile yaşlılık aylığı iptal edilerek 01.08.1994-22.09.2001 tarihleri arasında yersiz ödenen aylıkların borç kaydedildiği, sigortalı … …’un 16.09.2001 tarihinde ölmüş olması nedeni ile eşi olan İslim … tarafından Kurum aleyhine açılan dava sonucu Gaziantep 2 İş Mahkemesi’nin 16.04.2007 gün 2005/2080 E ve 2007/136 K sayılı kararı ile “ 3201 sayılı Yasaya göre … …’un yaptığı borçlanmanın geçerli olduğu, Muris kesin dönüş yapmadığından 01.08.1994-30.06.1999 tarihleri arasında Kurumca yersiz ödenen yaşlılık aylıklarının ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte kurumca geri istenebileceğinden bu yöndeki istemin reddine, 01.07.1999- tarihinden murisin ölüm tarihi olan 16.09.2001 tarihine kadar yaşlılık aylığı ödenmesi gerektiğinin tespitine 01.10.2001 tarihinden itibaren davacıya ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin verilen karar Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 2007/10626-2008/5330 sayılı kararı ile Onanarak kesinleştiği, dosyada bulunan davacıya ait nüfus kayıt tablosunda Nizip Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.07.2004 E 2004/512 K sayılı Kararı ile 28.11.2001 tarihinde boşandığı kaydının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık davacının murisi … …’un 3201 sayılı Yasaya göre yaptığı borçlanma işleminin geçerli olup olmadığı ve davacıya ölüm aylığının hangi tarihten itibaren bağlanacağı noktasındadır.
Gaziantep 2 İş Mahkemesi’nin 16.04.2007 güün 2005/2080 E ve 2007/136 K sayılı kararı ile “ 3201 sayılı Yasaya göre … …’un yaptığı borçlanmanın geçerli olduğu, ve Kurum tarafından yaşlılık aylığının iptaline ilişkin işlemin 01.08.1994-30.06.1999 tarihleri arasındaki dönem için doğru olduğu 01.07.1999-16.09.2001 tarihleri arasındaki iptal işleminin ise hatalı olduğunun ve bu dönem için kesilen aylıkların ödenmesi gerektiğinin tespitine karar verilerek kararın kesinleştiği anlaşıldığından mahkemece yurt dışı borçlanma işleminin geçerli olduğunun tespiti ile ilgili istemin kesin hüküm nedeni ile reddine karar verilmesi gerekirken yurt dışı borçlanma işleminin geçerli olduğunun tespiti ile … …’un emekli işleminin iptaline ilişkin işlemin iptali şeklinde kesinleşen mahkeme kararı ile çelişki oluşturacak şekilde karar verilmesi, ayrıca Nüfus kaydının tetkikinden davacının 5.6.1994, 16.11.1998 ve 24.3.2000 tarihlerinde üç defa evlendiği, 11.11.1996, 4.2.1999, 28.12.2001 tarihlerinde üç defa boşandığı ve davacının Nüfus kaydında boşanma tarihi 28.12.2001 yazılı olduğu halde sözkonusu boşanmaya ilişkin Nizip Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.07.2004 tarihli olması, bu çelişki giderilerek boşanma tarihi ölüm tarihinden sonra ise boşanma tarihinden itibaren aylık bağlanması gerekirken davacının boşandığı tarih kesin olarak belirlenmeden murisin ölüm tarihini takip eden ay başından itibaren yetim aylığı bağlanmasına karar verilmesi isabetsizdir.
Yapılacak iş; 3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan yurt dışı borçlanma işleminin geçerli olduğunun tespiti ile ilgili istemin kesin hüküm nedeni ile reddine, Nizip Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.07.2004 türih ve 2004/105 E 2004/512 K sayılı dosyası incelenerek boşanma tarihinin murisin ölüm tarihinden önce olduğunun anlaşılması halinde şimdiki gibi ölüm tarihini takip eden ay başından itibaren sonraki tarih olduğunun anlaşılması halinde ise boşanma kararının kesinleştiği tarihi takip eden ay başından itibaren yetim aylığı bağlanmasına karar vermektir
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek kurulan hüküm usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde,davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda Açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,26.04.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.