YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/6189
KARAR NO : 2009/9265
KARAR TARİHİ : 22.06.2009
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı kurumlar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava davacının ilk kesinti tarihini takip eden aybaşından itibaren tarım bağkur sigortalısı olduğunun tesbitine ilişkindir.
Mahkemece davacının l.5.l994- 3l.l2.2002 tarihleri arasında …’na tabi zorunlu kısa süreli çalışmaları dışında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede davacının ilk prim kesintisinin 24.4.l994 tarihinde yapıldığı, ilk kesinti tarihinden sonra 94-2001 yılları arasında her yıl ürün sattığı, sattığı ürünlerden 20.5.1999, 20.6.2001, 21.5.2001, Mayıs 2002 ve 7.4.2003 tarihlerinde bağkur prim kesintisinin yapıldığı, l995, 1996, 1997 ve 1998 yıllarında kesinti yapılmadığı, bu yıllar itibariyle prim ödemesininde olmadığı, 2.11.2006 tarihinden devam eden ziraat odası kaydının ve 2006 yılı için ziraat odası çiftçilik belgesinde l830 m2 arazi kaydının, l983’ten beri icarla tuttuğu arazilerde çiftçilik yaptığına dair muhtarlık beyannamesinin bulunduğu, Tariş ve Tarım Kredi Kooperatif kaydının araştırılmadığı, 1995 yılında 35 gün, 1997 yılında 5 gün, l998 yılında l gün , 2002 yılında 7 gün kısa süreli …’na tabi zorunlu sigortalılığının bulunduğu l.l.l999 tarihinden itibaren 2925 sayılı Yasa kapsamında isteğe bağlı sigortalı olduğu ve l999 yılı için l80 gün prim ödediği görülmüştür.
Sosyal Güvenlik Sistemimizde çifte sigortalılığa cevap verilmemiş olup çakışan sigortalılık olarak adlandırılan bu sorun zorunlu sigortalılık ile isteğe bağlı sigortalılığın çalışması halinde aslolan zorunlu sigortalılık olmakla zorunlu sigortalılığa değer verilerek çözülmekte ise de 2925 sayılı Yasa’ya tabi sigortalılık isteğe bağlı sigortalılık olsa da 360 günlük yıllık sürenin 180 gününde 2925 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olunabileceğinden bu sigortalılık kişilerin yılın diğer 180 gününde kendi arazisinde zirai faaliyette bulunmasına engel bulunmadığından ve 2925 sayılı Yasa’ya tabi sigortalılık statüsü önceden oluştuğundan davacının l999 yılındaki l80 günlük sigortalılığının dışlanmasına karar verilmesi gerekirken mahkemece çifte sigortalılık oluşturacak şekilde davacının bu dönemde de 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunun tespitine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş; davacının 1.5.1994-31.12.2002 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu ve 2925 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğu süreler dışında tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar vermektir.
O halde davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 22.6.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.