YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/16689
KARAR NO : 2009/16797
KARAR TARİHİ : 22.12.2009
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı,SSK’lı süreler hariç 1.5.1989-1.10.2008 tarihleri arası tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara,toplanan delillerle, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre,davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine;
2-Dava, davacının 1.5.1989-1.10.2008 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun ve 5763 sayılı Yapılandırma Yasası’ndan faydalandırılması gerektiğinin tesbitine ilişkindir.
Mahkemece istem aynen kabul edilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Tarım … sigortalılığının devamı sırasında diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi çalışmaların bulunması halinde bunların özellikle kısa süreli çalışmalar olması ve bu çalışmaların varlığı halinde de tarımsal faaliyetin devam ettiğinin kayıt, belge ve delillerle desteklenmesi durumunda tarımsal faaliyeti devam ettirme iradesinin kaybolmadığı kabul edilir. Uzun süreli çalışmaların devreye girmesi durumunda artık iradenin, bu çalışmanın tabi olduğu sigorta kolunda oluşacağı açık olduğundan, uzun süreli çalışma sonrasında tarım sigortalılığının devam etmeyeceği ancak kuruma yeniden müracaatın bulunması veya tarım … sigortalılığına devam etme iradesini ortaya koyacak şekilde düzenli prim ödemelerinin ya da sattığı ürünlerden prim tevkifatlarının yapılmış olması durumunda devam edebileceği Dairemizin giderek Yargıtay’ın yerleşmiş görüşlerindendir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 14.02.2007 gün ve E:2007/21-73, K:2007/71; 11.07.2007 gün ve E:2007/21-543, K:2007/541 sayılı kararları).
Yapılan incelemede davacının davalı Kurumca 1.10.1988 tarihinde kayıt ve tescil edildiği, ihtilaflı dönemde 16.1.1989-30.4.1991 tarihleri arasında 91 gün kısa süreli 506 sayılı kanuna tabi sigortalı çalışmalarının olduğu, davalı Kurumca durumun öğrenilmesi üzerine 1.5.1989 tarihi itibariyle terkin edildiği,fındık kooperatifi ile Tarım Kredi Kooperatifine üyeliğinin bulunmadığı,ziraat oda kaydının 28.7.2003 tarihinden itibaren başladığı, 40.000 metrekare arazisinin olduğu,Tapu Müdürlüğünde 13 parça 2007 yılında Kadastrodan edinilmiş tarlalarının bulunduğu, Tarım Müdürlüğünde 2002,2003,2004,2005,2006,2007 yıllarında 40.000 metrekare arazi için çiftçilik kaydının olduğu Ziraat Bankasından kredi kullanmadığı,zabıta araştırmasında tarımsal faaliyetinin devam ettiği, 1976 model traktörünün bulunduğu,Kadastro tutanaklarının getirtilmediği 5763 sayılı Yasa’dan faydalanmak için 25.5.2008 tarihinde müracaatının olduğu görülmektedir.
Mahkemece ,davacıya ait traktör tescil belgesi ile 2007 yılında Kadastrodan elde edilen taşınmazlarla ilgili olarak Kadastro tutanaklarının getirtilerek davacının bu zirai taşınmazlar üzerinde zilyetliğinin 1.5.1989 tarihinden itibaren devam ettiği veya traktörünün 01.05.1989 tarihi veya öncesinde bulunduğu belirlenir ise şimdiki gibi o tarihten itibaren zilyetliğinde zirai taşınmazının veya traktörünün bulunmadığının anlaşılması halinde ise davanın reddine karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve noksan araştırma sonucu hüküm kurulması usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,22.12.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.