YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/20602
KARAR NO : 2009/2551
KARAR TARİHİ : 23.02.2009
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Davacı, ilk kesinti tarihinden itibaren … sigortalısı olduğunun tespiti ile 5458 sayılı Yasa’dan yararlandırılmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere ve temyiz edenin sıfatına göre davalı kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava davacının,1994 yılında yapılan prim kesintisinin yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren dava tarihine kadar olan sürede tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, davacının 01.05.1995-30.06.2006 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir.
2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 22.03.1999 tarihinde Düzce Ziraat Odasına kayıt olduğu,kaydının devam ettiği,24.03.2000 tarihinde Düzce Tarım Kredi Kooperatifine üye olduğu, üyeliğinin devam ettiği, davacı dan ilk prim kesintisinin 19.04.1995 tarihinde yapıldığı,ayrıca 1996,20.04.1999,2003,2004 yıllarında da tarım … prim kesintisi yapıldığı ,1997,1998,2000,2001,2002,2005,2006 yıllarında tarım … kesintisi yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının tarım … sigortalılık başlangıcının 01.05.1995 olarak kabulü ile 01.05.1995 ile 31.12.1996 ve 01.05.1999-30.06.2006 tarihleri arasında davacının tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine ilişkin hüküm yerinde ise de,bu dönemlerden başka tevkifat kesintisine ilişkin belgenin dosyada bulunmadığı ve tarımsal faaliyetin kanıtlanmadığı 01.01.1997-30.04.1999 tarihleri arasına yönelik istemin kabul edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının 1.paragrafının silinerek, yerine;
“Davanın kısmen kabulü ile, davacının ilk … prim kesintisinin yapıldığı 19.04.1995 tarihini takip eden aybaşı olan 01.05.1995 ile 31.12.1996 tarihleri arasında ve 1999 yılında … prim kesintisinin yapıldığı 20.04.1999 tarihini takip eden aybaşı olan 01.05.1999 ile 30.06.2006 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa kapsamında … tarım sigortalı sayılması gerektiğinin tespitine” tarih ve sözcüklerinin yazılmasına:
Hüküm fıkrasının 3. paragrafının silinerek yerine “ 450,00YTL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı kuruma verilmesine” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına, hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 23.02.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.