YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/17265
KARAR NO : 2008/21587
KARAR TARİHİ : 25.12.2008
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, 1994-tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava davacının, ilk prim kesinti tarihi olan 1994 yılından tescil edildiği 1.5.2000 tarihine kadar tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 01.05.1994 tarihinden 1.5.2000 tarihine kadar tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği , T. Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının sattığı ürün bedelinden tarım Bağ Kur’a ilk prim kesintisinin 15.3.1995 tarihinde yapıldığı, 1996,1997,1998,1999,2000,2001, 2004 ve 2005 yıllarında da prim kesintisinin bulunduğu, 4.3.1999 tarihinden beri ziraat odasına, 15.05.1992 tarihinden beri Tarım Kredi ve 14.12.1968 tarihinden beri de … Ekicileri kooperatifine kayıtlı olduğu, 1.5.2000 tarihinden itibaren Kurumca tarım Bağ Kur sigortalısı olarak kayıt ve tescilinin yapıldığı ve üzerine kayıtlı tarım arazisinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacının ilk … prim kesintisinin yapıldığı tarihi takip eden aybaşı olan 01.04.1995 tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesi gerekirken, mahkemece 1994 yılı ürün bedelinden kesintisinin takip eden 1995 yılında yapıldığı gözetilmeksizin 01.05.1994 tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğuna karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hüküm fıkrasının tümünün silinerek, yerine;
“1-Davanın kısmen kabulü ile davacının 01.04.1995 – 01.05.2000 tarihleri arasında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine, fazla istemin reddine
2-Davalı Kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, yatırılan harç giderinin karar kesinleştiğinde istek halinde davacıya iadesine
3- Karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 500,00 YTL avukatlık ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine , davanın kısmen reddi nedeniyle aynı ücret tarifesi uyarınca 500,00 YTl avukatlık ücretinin davacıdan alınıp davalı Kurum’a verilmesine
4-Davacı tarafından yapılan toplam 76,70 YTL yargılama giderinin taktiren 65,00 YTL nın davalıdan alınıp davacıya verilmesine, kalan masrafın davacı üzerine bırakılmasına”
rakam ve sözcüklerinin yazılmasına ve hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 25.12.2008 gününde oy birliği ile karar verildi.