YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/15002
KARAR NO : 2009/14203
KARAR TARİHİ : 03.11.2009

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı,SSK’lı süreleri hariç 1.10.1985-20.1.2003 tarihleri arası tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine;
2-Dava, davacının 01.10.1985-20.01.2003 tarihleri arasında SSK.’na tabi zorunlu çalışmaları dışında tarım … sigortalısı olduğunun tespitine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 01.11.1986-31.07.2001 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa’ya tabi çalışmaları dışında 26.02.1987-31.07.1998,01.01.1999-14.11.1999,01.01.2000- 31.07.2001 tarihleri arasında isteğe bağlı tarım … sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 58 yaşını dolduran kadınlarla, 60 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede, davacının 01.10.1985 tarihinde tarım … sigortalısı olarak resen kayıt ve tescil edildiği 01.11.1986-25.02.1987 tarihleri arasında 114 gün, 01.08.1998-30.12.1998 tarihleri arasında 150 gün, 15.11.1999-30.12.1999 tarihleri arasında 45 gün 506 sayılı Kanun’a tabi zorunlu sigortalı çalışmalarının bulunduğu davalı Kurumca durumun öğrenilmesi üzerine 31.10.1986 tarihi itibariyle terkin edildiği, ihtilaf konusu olan 01.11.1986-31.07.2001 tarihleri arasındaki tarım … primlerinin geriye dönük olarak 24.05.2000 tarihinde başlamak üzere 2000 yılı 6.7.9.10. aylar, 2001 yılı 5.,6.,9.,10.,11.,12. aylarda, 2002 yılı 1-12 aylarda, 2003 yılı 1 ayda ödemelerinin olduğu bu ödemelerinin 01.10.1985-31.07.2001 dönemlerini de kapsadığı davacının 31.10.1986-31.07.2002 tarihleri arasında tarım … sigortalılık şartlarını taşıdığına ilişkin dosyada kayıt ve belge bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Davacının 2926 sayılı Yasa’ya tabi olarak zorunlu tarım … sigortalısı olarak tescil edilip davalı Kurumca da primleri alınıp uzun süre kullanıldığından sonradan geriye doğru bir işlemle sigortalılığının iptal edilmesi MK. 2. maddesine aykırı olduğundan mahkemece davacının belirtilen dönemlerde sigortalı olarak kabul edilmesi doğru ise de primler zorunlu sigortalılık kolundan alındığı halde zorunlu tarım … sigortalılığına karar verilmesi gerekirken isteğe bağlı tarım … sigortalısı olarak kabul edilerek hüküm kurulması usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Hüküm fıkrasının 2. bendinin 3. cümlesindeki “isteğe bağlı ” sözcüklerinin silinerek yerine “zorunlu” sözcüğünün yazılmasına hükmün bu düzeltilmiş şekliyle ONANMASINA, 03.11.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.